Beroep financier op eigendomsvoorbehoud slaagt niet

Onlangs deed de rechtbank Haarlem uitspraak in een zaak tussen een importeur van auto’s (Hyundai) en de koper van een auto, waarin de vraag centraal stond of de  leverancier nog een beroep kon doen op het in de bij de dealerovereenkomst behorende kredietovereenkomst gemaakte eigendomsvoorbehoud Een eigendomsvoorbehoud is de meest geëigende wijze voor een leverancier om zich tegen een slecht betalende klant te beschermen.
» Meer over eigendomsvoorbehoud eigendomsvoorbehoud. Wanneer kan een geslaagd beroep worden gedaan op eigendomsvoorbehoud? Advocaat Hidde Reitsma legt uit.

Autobedrijf gaat failliet

Greenib is de Nederlandse importeur van Hyundai. Zij heeft een dealerovereenkomst gesloten met Autobedrijf Y. Een zustermaatschappij Een groepsmaatschappijen op gelijk niveau in een groep vennootschappen.
» Meer over zustermaatschappij zustermaatschappij van Greenib, BFS heeft met Y een kredietovereenkomst gesloten ter financiering van de handelsvoorraad van Y. Op 31 augustus 2012 heeft Y een Hyundai i 30 CW met kenteken 85-XNP-6 (hierna: “de auto”) verkocht en geleverd (overgedragen) aan een particulier, X, voor € 13.500,-. Kentekenbewijs deel II is echter nog niet overgedragen. X heeft wel voorafgaand aan de levering de koopprijs aan Y voldaan. Op 25 september is Y in staat van faillissement verklaard, waarna BFS de kredietovereenkomst met Y heeft opgezegd. BFS had op dat moment een vordering op Y B.V. ter zake van de financiering van 23 voertuigen, waaronder ter zake van de door X gekochte auto.

Financier vordert in kort geding afgifte

BFS vordert in kort geding afgifte van de auto, met de sleutels en kentekenbewijzen, op straffe van een dwangsom. Zij legt aan haar vordering ten grondslag dat zij krachtens een tussen haar en Y geldend eigendomsvoorbehoud eigenares is gebleven van de auto. Zij stelt X de auto heeft verkregen van een beschikkingsonbevoegde en dat X naar objectieve maatstaven – bij gebreke van onderzoek naar deel II van het kentekenbewijs – moet worden geacht niet te goeder trouw te zijn geweest ten tijde van de levering van de auto. X kan zich volgens BFS dan ook niet beroepen op artikel 3:86 Burgerlijk Wetboek (BW), dat bepaalt dat ondanks onbevoegdheid van de verkoper een overdracht Overdracht is het overdragen van een recht (indien het een recht van eigendom betreft: in eigendom) aan een ander.
» Meer over overdracht overdracht van een roerende zaak Roerend zijn alle zaken die niet onroerend zijn.
» Meer over roerende zaak roerende zaak geldig is  indien de overdracht anders dan om niet geschiedt en de verkrijger te goeder trouw is.

Koper stelt tegenvordering (eis in reconventie) in

X stelt dat de overdracht wel geldig was, en stelt ook nog eens een tegenvordering in. Hij vordert dat BFS kentekenbewijs deel II, behorend bij de auto, ter beschikking Uitspraak in een verzoekschriftprocedure
» Meer over beschikking beschikking zal stellen, eveneens op straffe van een dwangsom De veroordeling om een geldsom te betalen wegens het niet voldoen aan een vonnis.
» Meer over dwangsom dwangsom. X stelt dat niet blijkt van een geldig bedongen eigendomsvoorbehoud tussen Y en BFS, zodat er sprake is van een geldige levering. Subsidiair meent X dat hij op grond van artikel 3:86 BW als verkrijger te goeder trouw wordt beschermd tegen eventuele beschikkingsonbevoegdheid van Y.

Kredietovereenkomst staat verkoop in normale bedrijfsuitoefening toe

Hoewel partijen ook debatteren over de vraag of de algemene voorwaarden waarin het eigendomsvoorbehoud is gemaakt wel van toepassing zijn, hoeft de voorzieningenrechter op deze vraag niet in te gaan. X had namelijk ook aangevoerd dat BFS zich hoe dan ook niet op enig eigendomsvoorbehoud kan beroepen, omdat het Y op grond van de kredietovereenkomst was toegestaan de gefinancierde auto’s te vervreemden in de normale uitoefening van haar bedrijf. Een dergelijke bepaling is, ook bij een eigendomsvoorbehoud dat rechtstreeks door een leverancier wordt gemaakt, gebruikelijk. Zonder die bepaling zou een ondernemer het immers niet vrij staan zijn  voorraad te gelde te maken. In dit geval had BFS aangevoerd dat de te verkopen auto voor levering door de dealer aan BFS dient te zijn betaald.

Voorzieningenrechter: autobedrijf mocht auto overdragen

De voorzieningenrechter oordeelt dat dit onjuist is. De kredietovereenkomst bepaalt dat het uit hoofde van de financiering openstaande bedrag moet worden afgelost op de dag van de levering van de betreffende auto. Dit impliceert dat de auto mocht worden overgedragen voordat de financiering was afgelost. De voorzieningenrechter komt dan ook tot de conclusie dat Y, die bij de verkoop aan X handelde in de normale uitoefening van haar bedrijf, was toegestaan de auto over te dragen, zodat X de auto kocht van een beschikkingsbevoegde verkoper.

Autobedrijf pleegt wanprestatie jegens importeur, maar is beschikkingsbevoegd

De omstandigheid dat Y zich vervolgens in strijd met de kredietovereenkomst niet heeft gehouden aan de terugbetalingsverplichting betekent slechts dat Y in gebreke is met de nakoming van die bepaling en niet dat zij alsnog beschikkingsonbevoegd moet worden geacht. BFS kan zich derhalve jegens X niet op haar eigendomsvoorbehoud beroepen.

Rechter wijst vordering tot overdracht kentekenbewijs toe

Nu X de auto rechtsgeldig had verkregen, acht de voorzieningenrechter de vordering tot afgifte van kentekenbewijs deel II toewijsbaar. Zonder dit kentekenbewijs kan X de auto immers niet op zijn naam laten overschrijven.

Advocaat eigendomsvoorbehoud

De advocaten van Advocatenkantoor AMS Advocaten hebben veel ervaring met het eigendomsvoorbehoud. Niet alleen hebben zij veelvuldig algemene voorwaarden opgesteld waarin een eigendomsvoorbehoud wordt gevestigd, ook hebben zij vanuit hun ervaring als curator in faillissementen ruime praktijkervaring in het beoordelen van de geldigheid van claims van leveranciers die stellen nog eigenaar te zijn. Vragen? Neem gerust contact op!