Cessie van vordering tijdens procedure: wie is nu de procespartij?

Als een procespartij tijdens de procedure zijn vordering overdraagt aan een ander (cessie), wat zijn dan de gevolgen? Kan de rechtsopvolger de zaak dan overnemen, of mag de oorspronkelijke partij doorprocederen? En moet een dergelijk overname direct gebeuren of mag dat ook pas in hoger beroep Ons burgerlijk procesrecht kent het beginsel dat er onderzocht wordt in twee instanties: een ieder heeft het recht op een nieuwe behandeling van de zaak door een hogere rechter.
» Meer over hoger beroep hoger beroep? In een kort tussenarrest van het Hof, gaat zij in op deze vraag. Hidde Reitsma, advocaat procesrecht, over schorsing, hervatting en rechtsopvolging.

Oorspronkelijke eiser gaat tijdens hoger beroep failliet

In deze zaak speelde het volgende. Een leasemaatschappij heeft in eerste aanleg (d.w.z. de procedure bij de rechtbank) een vordering ingesteld tegen Jan de Lely BV. Jan de Lely BV heeft in reconventie een tegenvordering ingesteld. De vordering van de leasemaatschappij is in conventie toegewezen. De tegenvordering van Jan de Lely BV is afgewezen. Jan de Lely BV stelt hoger beroep in. Nog voor dat het beroep wordt behandeld gaat Jan de Lely BV failliet. Op grond van de Faillissementswet schorst het Hof de procedure. De curator Een door de rechtbank aangewezen persoon die is belast met het beheer en de beschikking over het vermogen van een gefailleerde.
» Meer over curator curator krijgt de kans om de het geding over te nemen maar kiest ervoor om dit niet te doen.

Cessionaris wil hoger beroep procedure overnemen

Dan meldt Van Dijk BV zich in de procedure. Van Dijk BV heeft de (in eerste aanleg afgewezen) vordering van Jan de Lely BV op de leasemaatschappij overgenomen. Deze cessie was een zogenaamde stille cessie: de leasemaatschappij was hier niet van op de hoogte. Van Dijk BV mag, als rechtsopvolger onder bijzondere titel Overdracht op grond van een daartoe aangegane of bestaande verplichting, zoals op grond van koop.
» Meer over bijzondere titel bijzondere titel, de procedure van Jan de Lely BV overnemen. Van Dijk BV wenst dit te doen en verzoekt het Hof de geschorste procedure te hervatten, nu met Van Dijk BV als procespartij in plaats van Jan de Lely BV.

Overname procedure in strijd met goede procesorde?

De leasemaatschappij maakt bezwaar tegen deze gang van zaken omdat de cessie –zo blijkt- al heeft plaatsgevonden tijdens de rechtbankprocedure. Om nu pas de zaak over te nemen, is naar mening van de leasemaatschappij, in strijd met de goede procesorde. Het Hof ziet echter geen probleem: de cessie heeft plaatsgevonden nadat Jan de Lely in eerste aanleg zijn tegenvordering had ingesteld. Op dat moment was Jan de Lely dus nog de formele procespartij. De wet vereist niet dat meteen na het voordoen van een schorsingsgrond (zoals een cessie) de rechtsopvolger de procedure overneemt. Dat mag ook pas later als deze partij reden ziet om te interveniëren. In dit geval was het faillissement de aanleiding voor de overname.

Schorsing bij rechtsopvolging of overlijden procespartij

Rechtszaken kunnen langslepende aangelegenheden zijn en gedurende een proces kan natuurlijk iets gebeuren met één van de procespartijen. Iemand kan overlijden, of onder curatele Bescherming van een meerderjarige die niet goed in staat is om zijn wil zelfstandig te bepalen.
» Meer over curatele curatele gesteld worden of een BV kan fuseren met een andere BV of failliet gaan. Ook kan het geval zich voor doen dat de vordering waarover de procedure gaat, wordt overgedragen aan een ander (cessie). Als één van deze omstandigheden zich voor doen, kan de desbetreffende partij of diens rechtsopvolger (de belanghebbende), de rechtbank verzoeken de procedure te schorsen.

Belanghebbende: procedure voortzetten of staken

Een schorsing heeft tot doel de belanghebbende in de gelegenheid te stellen om onderzoek te doen naar de stand van de procedure. Vervolgens kan deze partij de zaak voortzetten of staken. Als een schorsingsgrond zich voordoet, mag de oorspronkelijke procespartij ook op zijn naam voortprocederen. Hij is niet verplicht om een schorsing aan te vragen. Besluit de belanghebbende na de schorsing de zaak te hervatten, dan zal worden voortgeprocedeerd en dan wordt de belanghebbende voortaan als procespartij aangeduid.