Misbruik van faillissementsrecht bij pre-pack?

Stille bewindvoering De door de rechtbank aangestelde advocaat die een onderneming begeleidt bij een surseance van betaling of ontbinding van een rechtspersoon.
» Meer over bewindvoering bewindvoering -ook wel pre-pack De procedure waarbij door de rechtbank een bewindvoerder wordt aangesteld die voordat een bedrijf in surséance of failliet is gegaan de mogelijkheden van een snelle doorstart onderzoekt.
» Meer over pre-pack pre-pack genoemd- kom je steeds vaker tegen bij faillissementen. Een wijze om in relatieve rust een doorstart Proces waarbij de activa van een failliete onderneming van de curator worden gekocht met als doel de activiteiten van de failliet voort te zetten.
» Meer over doorstart doorstart voor te bereiden voordat de onderneming failliet gaat. Dit lijkt een ideale manier om bedrijven toch nog een nieuw leven in te blazen maar niet iedereen is enthousiast. Stille bewindvoering is namelijk niet in de wet geregeld en de vrees bestaat dat een doorstart middels een pre-pack misbruik van faillissementsrecht in de hand kan werken. Werknemersvakbond FNV legt een doorstart van een bedrijf voor aan de rechter ter toetsing. Advocaat insolventierecht Hidde Reitsma licht de uitspraak toe.

Pre-pack: voorbereiding doorstart door bewindvoerder

Bij een pre-pack gaat het, kort gezegd, om een voor faillissement voorbereide doorstart, ten behoeve waarvan een aangewezen beoogd curator Een door de rechtbank aangewezen persoon die is belast met het beheer en de beschikking over het vermogen van een gefailleerde.
» Meer over curator curator ( stille bewindvoerder De door de rechtbank aangestelde bewindvoerder die voordat een bedrijf in surséance of failliet is gegaan de mogelijkheden van een snelle doorstart onderzoekt.
» Meer over stille bewindvoerder stille bewindvoerder) ‘meekijkt’ om, zodra het faillissement is uitgesproken, snel(ler) te kunnen handelen aangezien hij dan van de stand van zaken op de hoogte is.

Werknemers geen ontslagbescherming bij faillissement

Dat de vrees voor misbruik van deze constructie niet geheel onterecht is komt hierdoor. In het arbeidsrecht is dwingend bepaald dat bij een overgang van onderneming (fusie of overname) de rechten en verplichtingen die op dat tijdstip voor de werkgever in die onderneming voortvloeien uit een arbeidsovereenkomst De overeenkomst waarbij de ene partij, de werknemer, zich verbindt in dienst van de andere partij, de werkgever, tegen loon gedurende zekere tijd arbeid te verrichten.
» Meer over arbeidsovereenkomst arbeidsovereenkomst tussen hem en een daar werkzame werknemer van rechtswege overgaan op de verkrijger. Een bedrijfsovername tast een arbeidsovereenkomst dus niet aan. Echter, deze regel geldt niet als de werkgever in staat van faillissement is verklaard en de onderneming dan wordt overgedragen. Dan gaan de werknemers dus niet automatisch mee naar de nieuwe eigenaar.

Faillissement gebruikt voor goedkope herstructurering?

De in dit blog besproken uitspraak volgt in een procedure die door de FNV is aangespannen. Onderwerp van geschil was het ontslag van een grote groep werknemers na het faillissement van het bedrijf Heiploeg. Voorafgaand aan het ontslag heeft de stille bewindvoerder een overname gerealiseerd. Er werd door de nieuwe aandeelhouder een nieuwe werkmaatschappij opgericht, hierna aangeduid als Heiploeg-nieuw. Van de ca. 300 werknemers van Heiploeg-oud werden er 90 ontslagen. Het overige gedeelte is tegen minder gunstige arbeidsvoorwaarden (terug) in dienst genomen. Zij verrichten op hun oude werkplekken voor dezelfde klanten de werkzaamheden die zij voorheen ook al verrichtten.

FNV: werknemers van rechtswege over op nieuwe werkgever

FNV doet in de procedure een beroep op het buiten toepassing laten van artikel 7:666 BW omdat materieel gezien van een faillissement geen sprake zou zijn omdat het doel van de pre-pack niet is gericht op liquidatie De afwikkeling van de boedel van een failliete onderneming.
» Meer over liquidatie liquidatie maar op continuïteit van de onderneming. Het productieproces van Heiploeg heeft geen moment stilgelegen, dezelfde klanten worden bediend en de werknemers doen precies hetzelfde. Er is niets veranderd behalve dat zij minder gunstige arbeidsvoorwaarden hebben en dat een groep is ontslagen. Alle werknemers moeten aldus worden geacht van rechtswege in dienst te zijn gekomen bij Heiploeg-nieuw, volgens de FNV.

Rechtbank: geen overname werknemers bij faillissement

De rechtbank heeft zichtbaar enige moeite met haar uitspraak maar moet de FNV in het ongelijk stellen. Artikel 7:666 BW is van toepassing ‘als de werkgever in staat van faillissement is verklaard en de onderneming tot de boedel behoort’. Aan beide voorwaarden is in deze zaak voldaan. Nadere voorwaarden worden niet gesteld. Wel wijst de rechtbank erop dat er inderdaad geen wettelijke basis is voor de pre-pack hetgeen op bezwaren stuit maar dat een wetsvoorstel hierover inmiddels naar de Tweede Kamer is gestuurd. Tot die tijd houdt de rechtbank zich aan een strikte lezing van de wet en hebben de betrokken werknemers in dit geval dus niet de bescherming die zij bij een reguliere bedrijfsovergang wel zouden hebben.