Vanaf 1 januari 2021: compensatieregeling transitievergoeding bij bedrijfsbeëindiging vanwege pensionering of overlijden kleine werkgever

Het jaar 2020 gaat voor veel werknemers maar zeker ook werkgevers de boeken in als een bizar jaar. Sommige bedrijven zitten in de lift door het koopgedrag vanwege van de coronacrisis, maar er zijn ook (te) veel bedrijven die in een financieel erbarmelijke situatie terecht zijn gekomen. Het is niet vreemd dat vooral kleine werkgevers die kampen met financiële problemen en tegen hun pensioen zitten, vaker met de gedachte spelen om de onderneming te sluiten en te gaan genieten van hun oudedagsvoorziening. Toch kan het juist voor deze werkgevers lonen om te wachten tot 1 januari 2021. Met ingang van het nieuwe kalenderjaar treedt de regeling ‘Compensatie transitievergoeding De ontslagvergoeding waar werknemers met een dienstverband van minimaal 2 jaar recht op hebben bij onvrijwillig ontslag.
» Meer over transitievergoeding transitievergoeding bij bedrijfsbeëindiging’ in werking. Kort gezegd houdt deze regeling in dat kleine werkgevers met maximaal 24 werknemers aanspraak kunnen maken op compensatie voor transitievergoedingen indien sprake is van een bedrijfsbeëindiging door pensioen of overlijden van de werkgever. Arbeidsrecht-advocaat Sander Schouten legt uit onder welke voorwaarden werkgevers in aanmerking kunnen komen voor deze compensatie.

Compensatieregeling bij bedrijfsbeëindiging per 1 januari 2021

Met de Wet werk en zekerheidsrecht Zakelijke rechten die strekken tot ter zekerheid van een vordering, zoals pand en hypotheek.
» Meer over zekerheidsrecht zekerheid (Wwz) is de wettelijke transitievergoeding geïntroduceerd. Werknemers hebben recht op deze transitievergoeding als de arbeidsovereenkomst De overeenkomst waarbij de ene partij, de werknemer, zich verbindt in dienst van de andere partij, de werkgever, tegen loon gedurende zekere tijd arbeid te verrichten.
» Meer over arbeidsovereenkomst arbeidsovereenkomst op initiatief van de werkgever wordt beëindigd of niet wordt voortgezet. Ook als de werkgever besluit (gedeeltelijk) te stoppen met de onderneming, kunnen werknemers aanspraak maken op deze transitievergoeding. Omdat de hoogte van de transitievergoeding niet afhankelijk is van de grootte van de werkgever, is het begrijpelijk dat deze maatregel vooral voor kleine werkgevers (financieel) ingrijpend is. Dat wordt versterkt op het moment dat de onderneming in financieel zwaar weer verkeert. Daarom heeft het kabinet een compensatieregeling in het leven geroepen, op basis waarvan kleine werkgevers gecompenseerd worden voor het betalen van transitievergoedingen bij bedrijfsbeëindiging vanwege pensionering of overlijden van de werkgever. Het kabinet wil voorkomen dat kleine werkgevers of hun nabestaanden het privévermogen moeten aanspreken om aan hun wettelijke verplichting tot het betalen van de transitievergoeding te kunnen voldoen.

Voorwaarden compensatieregeling

Om in aanmerking te komen voor de compensatieregeling, dient aan de volgende voorwaarden te zijn voldaan:

• Er dient sprake te zijn van het vervallen van arbeidsplaatsen als gevolg van het beëindigen van de werkzaamheden van de onderneming. Aan deze voorwaarde wordt voldaan zodra het UWV voor ten minste één werknemer toestemming heeft verleend om de arbeidsovereenkomst wegens bedrijfseconomische redenen op te zeggen. Als het UWV geen toestemming geeft, de werkgever naar de rechter stapt en de kantonrechter vervolgens de arbeidsovereenkomst wegens bedrijfseconomische redenen ontbindt, dan is ook aan deze voorwaarde voldaan.
• Het maakt niet uit hoe de arbeidsovereenkomsten met de overige werknemers worden beëindigd. Dit kan van rechtswege zijn, door opzegging met schriftelijke instemming van de werknemer, na ontbinding door de rechter of met wederzijds goedvinden.
• Het moet gaan om een kleine werkgever. Daarvan is sprake als er gemiddeld minder dan 25 werknemers in dienst waren in de tweede helft van het kalenderjaar voorafgaand aan het kalenderjaar waarin het verzoek om de toestemming of ontbinding is ingediend.
• Uitzendkrachten en payrollwerknemers tellen niet mee bij het berekenen van het aantal werknemers.
• Is er sprake van een onderneming die deel uitmaakt van een groep ondernemingen, dan tellen alle werknemers binnen de groep mee voor de vraag of er sprake is van een kleine werkgever.
• De beëindiging van de werkzaamheden van de onderneming is het gevolg van het feit dat:
  1. de werkgever de AOW-leeftijd reeds heeft bereikt of binnen zes maanden zal bereiken op het moment dat de ontslagvergunning bij het UWV/ ontbindingsverzoek De procedure bij de kantonrechter om een arbeidsovereenkomst te ontbinden.
     » Meer over ontbindingsverzoek ontbindingsverzoek bij de kantonrechter (voor minimaal één werknemer) wordt ingediend wegens het vervallen van arbeidsplaatsen in verband met bedrijfsbeëindiging;
  2. de werkgever is overleden. Daarbij geldt wel als voorwaarde dat de erfgenamen en/of medewerkers uiterlijk twaalf maanden na het overlijden een verzoek om toestemming om de arbeidsovereenkomst wegens het beëindigen van de werkzaamheden van de onderneming op te zeggen, is ingediend.
• Het aanvragen van compensatie bij bedrijfsbeëindiging wegens pensionering kan in beginsel maar één keer. Heeft werkgever eerder compensatie ontvangen in het kader van de beëindiging van de werkzaamheden van een onderneming, dan komt hij niet nogmaals in aanmerking voor compensatie, tenzij de werkgever binnen negen maanden na de eerder verkregen ontslagvergunning/ontbinding een verzoek om toestemming/ontbinding indient voor minimaal één werknemer van een andere onderneming.

Begrip werkgever

Bij een eenmanszaak, vennootschap onder firma, commanditaire vennootschap of maatschap is dat de natuurlijk persoon Een mens met rechten en plichten.
» Meer over natuurlijk persoon natuurlijk persoon met wie de werknemer een arbeidsovereenkomst is aangegaan. Dat is ook degene die de transitievergoeding verstrekt aan de werknemer bij het eindigen van de arbeidsovereenkomst. Ook een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Een als BV opgerichte rechtspersoon waarvan het maatschappelijk kapitaal verdeeld is in aandelen die niet vrij overdraagbaar zijn; de aandelen staan op naam.
» Meer over besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid besloten vennootschap en naamloze vennootschap Een als zodanig opgerichte rechtspersoon met een in overdraagbare aandelen verdeeld maatschappelijk kapitaal.
» Meer over naamloze vennootschap naamloze vennootschap komen voor compensatie in aanmerking. Bij deze ondernemingen is de werkgever echter geen natuurlijk persoon, maar een rechtspersoon Het BW kent geen algemene definitie van rechtspersoon.
» Meer over rechtspersoon rechtspersoon. In dat geval dient de directeur De leidinggevende van een onderneming of organisatie.
» Meer over directeur directeur-grootaandeelhouder (dga) aan de voorwaarde voor overlijden of pensionering te voldoen. Binnen een onderneming kunnen er natuurlijk ook meerdere natuurlijke personen (of meerdere vennoten, maten of dga’s) zijn. Het vervallen van arbeidsplaatsen wegens bedrijfsbeëindiging moet dan het gevolg zijn van pensionering of overlijden van tenminste één van die personen. Het voorgaande betekent dat stichtingen en verenigingen geen beroep kunnen doen op de compensatieregeling. De reden is onder meer dat de continuïteit van deze rechtsvormen doorgaans niet direct afhankelijk zal zijn van (pensionering of overlijden van) één individueel bestuurslid. 

Zekere relatie tot de onderneming vereist

Degene die de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt of heeft bereikt en in verband daarmee de onderneming wil beëindigen of degene die overlijdt, dient vanzelfsprekend wel in een zekere relatie te staan tot de onderneming. Niet in de laatste plaats om misbruik of oneigenlijk gebruik van deze compensatieregeling te voorkomen. Volgens het besluit is er sprake van zo’n zekere relatie als de eigenaar van de eenmanszaak, vennoot, maat of dga om wiens pensionering of overlijden de bedrijfsbeëindiging plaatsvindt op het moment van het indienen van het verzoek om toestemming om de arbeidsovereenkomst van de eerste werknemer op te zeggen (dan wel het moment van het indienen van het ontbindingsverzoek voor de eerste werknemer) ten minste de daaraan voorafgaande twee jaar in die hoedanigheid aan de onderneming was verbonden.

Welke transitievergoedingen worden gecompenseerd?

Transitievergoedingen worden alleen gecompenseerd als die daadwerkelijk en na 1 januari 2021 zijn uitbetaald. Ook voor transitievergoedingen die de werkgever aan werknemers heeft betaald wegens de beëindiging van hun arbeidsovereenkomst tot zes maanden vóór het verzoek om toestemming/ontbinding en tot negen maanden ná de gegeven toestemming/ontbinding zal compensatie worden verstrekt.

Bij de aanvraag zal het UWV toetsen hoe de transitievergoedingen zijn berekend door de werkgever en of deze ook daadwerkelijk aan de werknemers zijn verstrekt.

Compensatie aanvragen tot 9 maanden na ontvangen ontslagvergunning of inwilliging ontbindingsverzoek

De werkgever kan tot negen maanden na de dag waarop het UWV de toestemming heeft verleend of het ontbindingsverzoek door de kantonrechter is gehonoreerd, een beroep doen op de compensatieregeling in verband met het beëindigen van de onderneming.

Compensatie vanwege ziekte of gebreken is uitgesteld

Ondernemingen met minder dan 25 werknemers die sluiten vanwege ziekte of gebreken van de kleine werkgever kunnen nog geen compensatie aanvragen voor transitievergoedingen. Deze regeling is uitgesteld tot een thans nog onbekende datum.

Vragen

Heeft u vragen over de (compensatieregeling) transitievergoeding (bij bedrijfsbeëindiging)? Neem dan contact op met een arbeidsrecht-advocaat van AMS.