John de Mol en Elliot willen onafhankelijke commissaris met beslissende stem. Waarom?

Afgelopen maanden waren er twee felle overnamegevechten bij de ondernemingskamer Een afdeling van het Gerechtshof te Amsterdam dat bevoegd is kennis te nemen van diverse ondernemingsrechtelijke en sociaal- of financieel-economisch georiënteerde zaken.
» Meer over ondernemingskamer Ondernemingskamer: John de Mol wilde TMG overnemen en PPG probeerde AKZO Nobel over te nemen. In beide procedures verzochten partijen naast een enquête ook benoeming van een onafhankelijke commissaris met beslissende stem. Weinig is bekend over de mogelijkheden van een dergelijke functionaris. Advocaat Ondernemingsrecht Sander Schouten legt uit.

Ruzie ten koste van onderneming? Naar de Ondernemingskamer!

Onderling kunnen aandeelhouders behoorlijk ruzie maken. Op het moment dat deze ruzie ten koste gaat van de onderneming kan een aandeelhouder naar de Ondernemingskamer stappen. De Ondernemingskamer kan ingrijpende maatregelen treffen, zoals het schorsen en/ of aanstellen van bestuurders en commissarissen. Deze procedure inclusief de te treffen maatregelen is uniek in de wereld.

Procedure bij Ondernemingskamer: verzoek om enquête

In een procedure bij de Ondernemingskamer verzoek je altijd om een enquête: een onderzoek naar het gevoerde beleid binnen de vennootschap. Om de vennootschap niet verder schade te berokkenen is het ook mogelijk de desbetreffende bestuurders te laten schorsen. Elliot, aandeelhouder van Akzo Nobel, verzocht onder meer om het schorsen van president-commissaris van Akzo Nobel Antony Burgmans.

Aanstellen commissaris met beslissende of doorslaggevende stem

Zoals gemeld werd ook verzocht om een commissaris aan te stellen met een beslissende of doorslaggevende stem. Maar hoe deze beslissingsvorm precies vorm dient te krijgen wordt niet duidelijk. Uit rechtspraak zelf blijkt dat de Ondernemingskamer zelf ook weinig tot geen handvatten geeft, terwijl dit wel essentieel is om deze specifieke functionaris te begrijpen.

Commissaris met doorslaggevende stem lijkt heel wat

Uit literatuur blijkt dat de Ondernemingskamer veelal doorslaggevende en/ of beslissende stem bij een bestuurder (en dus waarschijnlijk ook bij een commissaris) door elkaar gebruikt. In ieder geval is weinig consistentie hierin ver te zoeken. De meest voorkomende uitleg voor een bestuurder of commissaris met doorslaggevende stem is, als de stemmen bij een te nemen besluit staken, deze doorslag kan geven. Een commissaris met doorslaggevende stem lijkt dan ook op het eerste gezicht heel wat, maar de werking daarvan is eigenlijk beperkt. Pas als men er niet uitkomt, kan de functionaris met de beslissende stem een extra ‘zetje’ geven.

Ondernemingskamer stelt zelden commissaris met beslissende stem voor

De door de Ondernemingskamer aangestelde functionaris met ‘beslissende stem’ komt minder vaak voor. Alhoewel ook de rechtspraak minder helderheid biedt, lijkt een functionaris met beslissende stem een ‘vetorecht’ te hebben. Andere bestuurders of commissarissen worden alsdan compleet buitenspel gezet. In de literatuur wordt echter opgemerkt dat een dergelijke mogelijkheid op gespannen voet staat met het collegialiteitsbeginsel en waarschijnlijk ook de reden is dat deze functionaris minder vaak wordt benoemd.

Waarschijnlijke reden verzoek de Mol en Elliot

In de procedure die John de Mol inzake TMG en Elliot inzake Akzo Nobel aanspanden verzochten zij vandaar ook waarschijnlijk beide om een commissaris met doorslaggevende stem: indien deze commissaris vóór de biedingen van John de Mol en PPG zouden zijn, kon dit door deze commissaris erdoorheen gedrukt worden.

Verzoek John de Mol en Elliot door Ondernemingskamer afgewezen

Uit de rechtspraak blijkt dat de Ondernemingskamer hier echter niet vaak toe over gaat. Bij het treffen van een dergelijke voorziening maakt de Ondernemingskamer namelijk een belangenafweging: is de verzochte voorziening proportioneel of niet. Soms is het daarom beter om niet te hoog in te zetten en een overwinning binnen te halen. In beide procedures wees de Ondernemingskamer in ieder geval het verzoek van de advocaat van John de Mol en Elliot af. In zoverre lijken zij wel te hoog te hebben ingezet.

AMS biedt juridisch advies bij ondernemingsrecht

AMS Advocaten heeft ruime ervaring met het ondernemingsrecht en adviseert u graag bij uw onderneming. Neem voor meer informatie contact met ons op.