Wat mag een door de Ondernemingskamer aangestelde commissaris?

Het moment dat de ondernemingskamer Een afdeling van het Gerechtshof te Amsterdam dat bevoegd is kennis te nemen van diverse ondernemingsrechtelijke en sociaal- of financieel-economisch georiënteerde zaken.
» Meer over ondernemingskamer Ondernemingskamer een externe en onafhankelijke commissaris benoemt, is vaak een ingrijpende gebeurtenis. Afgelopen week bleek dat de Ondernemingskamer een onderzoek heeft gelast naar de gang van zaken binnen Rotterdamse Taxi Centrale (RTC) en een onafhankelijk commissaris aan met doorslaggevende stem heeft aangesteld. Advocaat ondernemingsrecht Marco Guit bespreekt de gevolgen van de aanstelling van zo’n commissaris.

Mogelijk wanbeleid door vriendjespolitiek

Deze zomer stapten een groot aantal taxichauffeurs naar de Ondernemingskamer. Dit was het gevolg van dramatisch afgelopen reorganisaties waarin uiteindelijk de ene taxichauffeur boven de ander werd bevoordeeld. Deze belangenverstrengeling en vriendjespolitiek zorgde ervoor dat er al enige tijd een interne ruzie aan de gang was.

Ontbreken ‘checks and balances’ binnen RTC

De Ondernemingskamer concludeerde dat die ‘vriendjespolitiek’ (mede) te maken had door het ontbreken van goede vennootschappelijke ‘checks and balances’ binnen RTC. Hierdoor worden andere belangen gediend dan het enkel het vennootschappelijk belang Het belang waarnaar de bestuurders van een vennootschap zich moeten richten.
» Meer over vennootschappelijk belang vennootschappelijk belang. Er waren twijfels over de hoogte van personeelskosten, de inhoud van ‘aansluitingscontracten’ met taxichauffeurs van RTC en de mate van transparantie binnen RTC.

Ondernemingskamer: onderzoek en aanstelling commissaris

Dit bracht de Ondernemingskamer ertoe om zowel een onderzoek naar het beleid van RTC (en haar dochteronderneming) te gelasten als een onafhankelijk commissaris te benoemen met doorslaggevende stem.

Aanstellen commissaris heeft ingrijpende werking

Indien de Ondernemingskamer een externe en onafhankelijke bestuurder of commissaris aanstelt is dit een ingrijpende gebeurtenis. Deze benoeming is echter altijd tijdelijk, zo bepaalt artikel 2:356 sub c BW. Enige wettelijke of statutaire voorschriften die betrekking hebben op het benoemen van een commissaris mogen door de Ondernemingskamer terzijde worden geschoven.

De duur van de ‘aanstelling’ is altijd tijdelijk

Op grond van artikel 2:357 BW dient de Ondernemingskamer de duur van deze tijdelijke aanstelling te regelen. In de zaak met RTC is de commissaris aangesteld ‘voor de duur van het geding’. Dit neemt niet weg dat de duur door de Ondernemingskamer mag worden verkort of worden verlengd. Soms blijkt de interne ‘rotzooi’ uiteindelijk immers groter dan aanvankelijk is aangenomen.

Commissaris kan aansprakelijk zijn

De door de Ondernemingskamer bij RTC aangestelde commissaris heeft een speciale status. Zo mag deze commissaris niet worden ontslagen. De commissaris heeft echter geen ‘amnestie’, aangezien de commissaris wel aansprakelijk kan worden gesteld indien er (grove) fouten worden gemaakt.

Beslissende stem in de raad van commissarissen

Soms krijgt de commissaris een specifieke en vooraf door de Ondernemingskamer uitgewerkte opdracht De overeenkomst waarbij iemand anders dan op grond van een arbeidsovereenkomst diensten verrichten voor een opdrachtgever.
» Meer over opdracht opdracht mee. Dit was ook het geval in dit geschil. De Ondernemingskamer bepaalde dat de commissariss een beslissende stem heeft in de raad van commissarissen Het toezichthoudende orgaan van de N.V., B.V. en de vereniging (waaronder ook de coöperatie en onderlingen waarborgmaatschappij) .
» Meer over raad van commissarissen raad van commissarissen en dat ieder voorstel die het bestuur aan de algemene vergadering Het orgaan binnen verenigingen en vennootschappen met in aandelen verdeeld kapitaal met alle bevoegdheid die niet aan het bestuur of aan anderen is toegekend.
» Meer over algemene vergadering algemene vergadering van aandeelhouders van RTC voorlegt, eerst worden onderworpen aan voorafgaande goedkeuring door deze raad van commissarissen. Op deze wijze houdt de door de Ondernemingskamer aangestelde commissaris toezicht op de vennootschappelijke ‘checks and balances’.

Advocaat gespecialiseerd in ondernemingsrecht

Dergelijke wijzigingen in de vennootschapsstructuur zijn ingrijpend. Men kan zich voorstellen dat het zeer apart is dat opeens, in de vergadering binnen RTC een onafhankelijke en onbekende derde aan de (spreekwoordelijke) ‘vennootschappelijke knoppen’ gaat draaien. Toch komen dergelijke aanstellingen vaker voor. Gezien de gevolgen is het dan ook verstandig om uw bedrijf goed voor te bereiden en uzelf hierover te laten adviseren door een gespecialiseerde advocaat.