Selectieve betaling van schuldeisers: bestuurder(s) aansprakelijk?

De coronacrisis houdt vele ondernemers in haar greep. Velen zien zich geconfronteerd met het feit dat ze niet alle schuldeisers (tijdig) kunnen voldoen. Een ondernemer in zwaar weer zal dus keuzes moeten maken; welke schuldeiser betaal ik nu wel en welke niet? Maar die keuze is niet zonder gevaar. Advocaat gespecialiseerd in insolventierecht en curator Een door de rechtbank aangewezen persoon die is belast met het beheer en de beschikking over het vermogen van een gefailleerde.
» Meer over curator curator Mariëlle de Wild bespreekt de risico’s van ‘selectieve betaling’.

Eigen keuze schuldenaar

Het uitgangspunt is dat een schuldenaar, ook bij zwaar weer’, zelf mag kiezen welke schulden er op welk moment worden voldaan. Het verrichten van selectieve betalingen is in principe niet onrechtmatig Ieder handelen of nalaten dat in strijd is met een wet of met de maatschappelijke betamelijkheid.
» Meer over onrechtmatig onrechtmatig, maar deze keuzevrijheid is niet onbeperkt. Het betalen van één of meer specifieke schuldeisers kan namelijk met zich brengen dat het bestuur aansprakelijk is tegenover een schuldeiser die zijn geld niet heeft gekregen, of aansprakelijk tegenover de onderneming zelf (interne bestuurdersaansprakelijkheid).

Persoonlijk ernstig verwijt

Voor bestuurdersaansprakelijkheid Een breed, algemeen begrip voor de aansprakelijkheid van de bestuurder van een rechtspersoon jegens ofwel die rechtspersoon of een of meer schuldeisers of andere belanghebbenden bij die rechtspersoon. De wet kent een aantal specifieke bepalingen over bestuurdersaansprakelijkheid.
» Meer over bestuurdersaansprakelijkheid bestuurdersaansprakelijkheid is het van belang dat de desbetreffende bestuurder een ‘persoonlijk ernstig verwijt’ – met betrekking tot de betalingen in kwestie – kan worden gemaakt. In de rechtspraak is uitgewerkt hoe het handelen of nalaten van de bestuurder moet worden beoordeeld. Het gaat erom dat het betalen van schuldeiser A wel, en B niet, ‘in de gegeven omstandigheden’ zodanig onzorgvuldig moet zijn geweest dat een redelijk denkend bestuurder die keuze (de selectieve betaling) niet zou hebben gemaakt (gedaan). Of een bestuurder zo onzorgvuldig heeft gehandeld dat het onrechtmatig wordt, zal dus per geval beoordeeld moeten worden.

Het betalen van schuldeisers na aanvraag faillissement

De Hoge Raad heeft zich onlangs uitgelaten over het doen van selectieve betalingen door een onderneming die haar eigen faillissement had aangevraagd. De Hoge Raad oordeelde dat het enkele feit dat de bestuurder die het faillissement van de vennootschap heeft aangevraagd en nadien heeft toegestaan dat de vennootschap één of meer schuldeisers met voorrang boven andere schuldeisers heeft voldaan, niet met zich brengt dat de bestuurder persoonlijk aansprakelijk is tegenover een benadeelde schuldeiser. Hier kwam de ondernemer in kwestie dus goed weg. Maar er zijn in de rechtspraak ook genoeg gevallen bekend waarin het selectief betalen van schuldeisers wel heeft geleid tot persoonlijke aansprakelijkheid De gehoudenheid van een persoon of bedrijf om schade ontstaan uit een onrechtmatige daad of wanprestatie te vergoeden.
» Meer over aansprakelijkheid aansprakelijkheid.