Opheffing faillissement wegens gebrek aan baten: positie schuldeiser

Een schuldeiser kan het faillissement van zijn debiteur De schuldenaar, iemand die nog moet betalen voor een bepaald product of dienst.
» Meer over debiteur debiteur aanvragen. Dit faillissement kan vervolgens worden opgeheven als de baten onvoldoende zijn om de faillissementskosten te voldoen. De schuldeiser blijft dan met lege handen achter, maar kan vervolgens wel andere stappen ondernemen. Advocaat Mariëlle de Wild gaat hierop in.

Faillissementskosten niet te voldoen

Veel faillissementen worden door de rechtbank opgeheven “bij gebrek aan baten.” Dit betekent dat de boedel van de failliet zo klein is dat zelfs de faillissementskosten (zoals het salaris van de curator Een door de rechtbank aangewezen persoon die is belast met het beheer en de beschikking over het vermogen van een gefailleerde.
» Meer over curator curator) niet kunnen worden voldaan. Onder bepaalde omstandigheden kunnen de schuldeisers van de failliet de opheffing van het faillissement aanvechten. Bijvoorbeeld als de schuldeisers van mening zijn dat de curator onvoldoende inzet heeft getoond om boedelactief te genereren.

Baten in een faillissement

Op de eerste plaats is het van belang een goed beeld te hebben van “baten” in een faillissement. Onder baten worden niet slechts de goed Goederen zijn alle zaken en alle vermogensrechten.
» Meer over goed goederen en banksaldi van de failliet verstaan; ook als een failliet mogelijk een vordering op een debiteur heeft, kan dit als baten kwalificeren. Zelfs als deze vordering door de debiteur wordt betwist.

Kennelijk onbehoorlijk bestuur

Ook een mogelijke vordering op de bestuurder van de failliete vennootschap kan kwalificeren als een bate. Een bestuurder van een vennootschap is aansprakelijk tegenover de vennootschap als hij zijn taak kennelijk onbehoorlijk heeft vervuld. In een faillissement is hiervan bijvoorbeeld sprake als de bestuurder heeft nagelaten de administratie van de failliete vennootschap goed bij te houden of als er geen jaarrekeningen zijn gedeponeerd.

Rechtmatigheidsonderzoek

De curator in het faillissement moet onderzoeken of de bestuurder van de failliete vennootschap zijn taak (on)behoorlijk heeft vervuld. Dit onderzoek kan soms erg lang duren en kostbaar zijn. Zeker als de failliete vennootschap voor het overige géén baten bezit, kan een rechtmatigheidsonderzoek voor de schuldeisers problematisch zijn; de aanwezige baten gaan naar het onderzoek, terwijl het niet zeker is of er iets voor terugkomt.

Om dit probleem te ondervangen kunnen curatoren onder bepaalde voorwaarden bij de overheid een garantstelling verzoeken. Een garantstelling houdt in dat de kosten die de curator maakt in verband met het rechtmatigheidsonderzoek, door de overheid worden vergoed. Een voorwaarde voor deze garantstelling is wel dat vooraf redelijkerwijs kan worden ingeschat dat de kosten van de curator in verhouding staan tot de verwachte opbrengst.

De Hoge Raad

Volgens de Hoge Raad is een curator echter niet verplicht de garantstelling in te roepen. Zelfs niet als de bestuurder heeft nagelaten om de jaarrekeningen te deponeren en als er voldoende aanwijzingen zijn dat er sprake is van wanbeleid. Volgens de Hoge Raad moet namelijk ook worden gelet op de verhaalbaarheid van de mogelijke vordering op de bestuurder. In het arrest van de Hoge Raad was die kans op verhaal vrij gering en dus hoefde de curator geen garantstelling te verzoeken om een procedure te starten.

Andere opties?

Voor de schuldeisers is deze uitkomst vervelend; zij staan met lege handen, terwijl er in het arrest voldoende aanwijzingen waren dat er sprake kon zijn van wanbeleid. De kans dat een eventuele procedure tegen de bestuurder succesvol zou zijn geweest, was dan ook aanwezig.

De schuldeisers kunnen in dit geval twee stappen overwegen om alsnog hun vordering op de bestuurder te verhalen. De schuldeisers kunnen (i) de curator financieel tegemoetkomen voor de kosten die hij maakt voor het voeren van de procedure of (ii) de schuldeisers kunnen de bestuurder zelf aansprakelijk stellen.

Heeft u vragen over (bestuurders) aansprakelijkheid De gehoudenheid van een persoon of bedrijf om schade ontstaan uit een onrechtmatige daad of wanprestatie te vergoeden.
» Meer over aansprakelijkheid aansprakelijkheid in een faillissement? Neem dan contact op met AMS Advocaten!