Algemene voorwaarden: de B van Battle of Forms

Als een koper en verkoper een overeenkomst Een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen jegens een of meer andere partijen een verbintenis aangaan.
» Meer over overeenkomst overeenkomst met elkaar willen sluiten, welke algemene voorwaarden zijn dan op die overeenkomst van toepassing? De algemene inkoopvoorwaarden van koper of de algemene leveringsvoorwaarden van de verkoper? Advocaat verbintenissenrecht Gea Flapper zocht het uit voor de wekelijkse serie: het A tot en met Z van de Algemene Voorwaarden. 

Welke algemene voorwaarden zijn van toepassing?

Een dergelijke praktijkvraag als hierboven komt veel voor bij het onderhandelen over en de totstandkoming van overeenkomsten. Indien een ondernemer (de aanbieder) aan een andere ondernemer aanbiedt een overeenkomst te sluiten en de andere ondernemer (de acceptant) dit aanbod accepteert, kan het namelijk zo zijn dat zowel de aanbieder als de acceptant naar hun eigen algemene voorwaarden verwijzen. Het is dan de vraag welke algemene voorwaarden op de overeenkomst van toepassing wordt verklaard. Dit is de zogenaamde ‘battle of forms’.

Vier oplossingen battle of forms

Voor deze battle of forms bestaan in het recht vier oplossingen:

I. Beide algemene voorwaarden zijn niet van toepassing op de overeenkomst;
II. De algemene voorwaarden waarnaar in het eerst verzonden geschrift is verwezen zijn van toepassing (de first shot-rule);
III. De algemene voorwaarden waarnaar in het laatst verzonden geschrift is verwezen zijn van toepassing (de last shot-rule);
IV. Beide algemene voorwaarden zijn naast elkaar van toepassing op de overeenkomst voor zover zij verenigbaar zijn en voor zover zij onverenigbaar zijn, worden de rechtsgevolgen door het algemeen geldende recht bepaald (de knock out-rule).

In het Nederlands recht geldt de first shot-rule

De Nederlandse wetgever heeft in art. 6:225 lid 3 van het Burgerlijk Wetboek bepaald dat de partij die in het eerst verzonden geschrift naar algemene voorwaarden verwijst, de battle wint. Zijn/haar algemene voorwaarden zullen onderdeel uitmaken van de overeenkomst, tenzij de andere partij daartegen bezwaar maakt door deze algemene voorwaarden uitdrukkelijk van de hand te wijzen.

Wanneer is er sprake van ‘uitdrukkelijk van de hand wijzen’

In de praktijk zie je vaak dat ondernemers in hun algemene voorwaarden een beding (een zgn. afweerclausule) opnemen in de trant van: ‘Algemene voorwaarden, onder welke benaming dan ook, van afnemer zijn niet van toepassing en worden door gebruiker uitdrukkelijk van de hand gewezen.’ Dit is echter niet voldoende om te kunnen spreken van ‘uitdrukkelijk van de hand wijzen’.

Stuur algemene voorwaarden mee met acceptatie opdracht

De acceptant dient duidelijk te maken aan de aanbieder dat zij het aanbod slechts aanvaardt indien niet de voorwaarden van de aanbieder, maar haar eigen voorwaarden van toepassing zijn. Dit dient op een zodanig manier te gebeuren dat het de aanbieder redelijkerwijs niet kan ontgaan. Bijvoorbeeld door eigen algemene voorwaarden met de acceptatie mee te zenden en hier in de acceptatie(brief) uitdrukkelijk naar te verwijzen.