In (vastgoed)transacties komt het voor dat partijen afspreken dat de eigenaar van een zaak die zaak eerst te koop moet aanbieden aan de andere partij, voordat de eigenaar de zaak aan anderen kan verkopen. Dit wordt ook wel het “recht van eerste koop” genoemd.
Het recht van eerste koop beoogt degene aan wie dit recht is toegekend de zekerheid te geven dat hij de eerste kans krijgt om de zaak te kopen. De gerechtigde is echter wel afhankelijk van de eigenaar, in die zin dat de gerechtigde van de eigenaar niet kan vorderen dat hij de zaak verkoopt. Het recht van eerste koop betekent dan ook slechts dat de gerechtigde als eerste in de gelegenheid wordt gesteld de zaak te kopen, als de eigenaar van plan is de zaak te verkopen. Doordat deze figuur niet in de wet is geregeld, hebben de partijen veel vrijheid als het aankomt op de voorwaarden van het recht.
Voor de kandidaat koper is het van belang te weten dat een recht van eerste koop niet in de weg staat aan verkoop en overdracht door de eigenaar aan een ander. Het recht van eerste koop maakt de eigenaar niet onbevoegd om over de zaak te beschikken. Als de eigenaar van de zaak dus de zaak aan een ander verkoopt en overdracht, zonder het eerst aan de gerechtigde aan te bieden, dan kan de gerechtigde in beginsel niet alsnog levering van die zaak vorderen. Wel kan de gerechtigde proberen schadevergoeding te vorderen.
Een andere veelvoorkomende figuur is de koopoptie. De koopoptie geeft de (kandidaat) koper het recht een bepaalde zaak tegen een bepaalde prijs te kopen. De wet bepaalt dat een koopoptie wordt gezien als een onherroepelijk aanbod van de eigenaar.
De positie van de kandidaat koper is sterker bij een koopoptie dan bij een recht van eerste koop. Als de kandidaat koper aan de eigenaar van de zaak verklaart gebruik te maken van de koopoptie, komt immers direct een overeenkomst tot stand. Bij het recht van eerste koop is dit niet het geval, daarvoor is vereist dat de eigenaar de zaak eerst aanbied aan de gerechtigde.
Er komen veel complicaties voor bij het recht van eerste koop en de koopoptie. Partijen raken in geschil over wanneer en onder welke voorwaarden de kandidaat koper zich op de rechten kan beroepen. Daarnaast worden de termen koopoptie en recht van eerste koop vaak door elkaar gebruikt. Dit levert veel verwarring op. Om dit te voorkomen is het dus van belang de afspraken goed op papier te zetten.
De advocaten van AMS hebben veel ervaring met het adviseren en procederen over koopopties en het recht van eerste koop. Daarnaast begeleiden de advocaten van AMS veelvuldig bedrijven en particulieren bij het opstellen en aangaan van (vastgoed)transacties. De advocaten zijn sterk betrokken bij de zaken van hun cliënten, werken met korte lijnen en bieden scherpe tarieven.