wat is een model?

Een model is het uiterlijk van een voortbrengsel of deel daarvan. Dat kan bijvoorbeeld de vormgeving zijn van een koffiezetapparaat, verpakkingen en kleding.

Beschermingsomvang

De houder van een tekening- of modelrecht kan zich verzetten tegen het gebruik van elk voortbrengsel waarin de tekening of het model is verwerkt of waarop de tekening of het model is toegepast. Daarbij wordt rekening gehouden met de mate van creatieve vrijheid die er is. Louter door de techniek bepaalde vormgeving is niet beschermd.

Beneluxmodel

Een model kan men deponeren bij het Benelux Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BBIE). Na registratie biedt het model 5 jaar bescherming in de Benelux. Deze termijn kan steeds met 5 jaar worden verlegd met een maximum van in totaal 25 jaar. Aan deze inschrijving zijn kosten verbonden (zogeheten “taksen”).

Gemeenschapsmodel

Een model kan men ook deponeren bij het Bureau voor Intellectuele Eigendom van de Europese Unie (EUIPO). Na registratie biedt het model 5 jaar bescherming in de Europese Unie. Deze termijn kan steeds met 5 jaar worden verlegd met een maximum van in totaal 25 jaar. Aan deze inschrijving zijn kosten verbonden.

Zelfs zonder registratie is het mogelijk om modelrechtelijke bescherming te verkrijgen in de Europese Unie. Voor zogeheten niet-geregistreerde modellen geldt een bescherming van drie jaar vanaf de datum waarop het model voor het eerst binnen de Europese unie voor het publiek beschikbaar is gesteld. In sommige branches waarin de ontwikkeling snel gaat biedt dit soms uitkomst. Van belang is dan in ieder geval goede dossiervorming over het ontstaan van het model en de rechthebbende daarvan.

Internationaal model

Ook buiten de Europese Unie kan modelrechtelijke bescherming worden verkregen. Dat kan via de World Intellectual Property Organisation (WIPO). De beschermingsomvang en duur kunnen verschillen tussen de aangesloten landen.

Vereisten voor modelbescherming

Niet elke tekening of model is te beschermen. Vereist is in alle gevallen dat het model nieuw is en een eigen karakter heeft.

Een niet-geregistreerd model wordt als nieuw beschouwd, indien geen identiek model voor het publiek beschikbaar is gesteld vóór de datum waarop het model voor het eerst voor het publiek beschikbaar is gesteld.

Een geregistreerd model wordt als nieuw beschouwd, indien geen identiek model voor het publiek beschikbaar is gesteld vóór de datum van indiening van de modelaanvrage.

Een model wordt geacht een eigen karakter te hebben, indien de algemene indruk die het bij de geïnformeerde gebruiker wekt, verschilt van de algemene indruk die bij die gebruiker wordt gewekt door andere modellen die eerder voor het publiek beschikbaar zijn gesteld.

Voor de beoordeling van nieuwheid en het eigen karakter elk model dat ooit is geopenbaard (geregistreerd of niet) en waar ook ter wereld van belang. Een model van een bank uit de middeleeuwen kan daarom nieuwheidschadelijk zijn voor een model dat in deze tijd is ontworpen en geen andere algemene indruk wekt dan die oudere bank. Dat maakt onderzoek naar zogeheten prior artdus lastiger, dan onderzoek naar een merk.

Openbaarmaking door de ontwerper zelf vóór registratie kan ook nieuwheidsschadelijk zijn. Zo kan een ontwerper die op een beurs in zijn enthousiasme zijn nieuwe ontwerp toont, onbewust een geregistreerd model daarop verhinderen. Als de ontwerper binnen twaalf maanden alsnog een Beneluxmodel of Gemeenschapsmodel registreert, dan telt de eerdere openbaarmaking echter niet.

Verlies modelrecht

Een modelrecht kan men verliezen als de taksen van het BOIP of EUIPO niet (tijdig) zijn voldaan. Ook kan iedere belanghebbende verzoeken aan het BOIP of het EUIPO dat het ingeschreven model nietig wordt verklaard. Ook kan een rechter op (tegen)vordering verklaren dat een model nietig is. Een model kan ook vrijwillig worden uitgeschreven.

Aanvullende bescherming auteursrecht

Het auteursrecht kan in sommige gevallen ook bescherming bieden. Ook als een model door verloop van de maximale beschermingsduur niet meer beschermd is.

Aanvullende bescherming slaafse nabootsing

In sommige gevallen kan men ook een beroep doen op zogeheten slaafse nabootsing indien een model door verloop van de maximale beschermingsduur niet meer zijn beschermd is.

Advocaat merkenrecht

Een advocaat intellectueel eigendomsrecht van AMS Advocaten kan u van dienst zijn bij diverse zaken omtrent modellenrecht, zoals bij inbreuk op een modelrecht, het opstellen van een akte van overdracht van een model, het opstellen van een licentieovereenkomst of geschillen omtrent inbreuk.