Besluit AVA tot aandelenemissie in strijd met redelijkheid en billijkheid?
Een minderheidsaandeelhouder startte recentelijk een kort geding waarin hij een verbod op uitvoering van een aandeelhoudersbesluit vorderde. De voorzieningenrechter stond voor de vraag of voldoende rekening was gehouden met de belangen van de minderheidsaandeelhouder. Advocaat ondernemingsrecht Hidde Reitsma licht de zaak toe.
AVA-besluit: uitgifte aandelen
De eiser in deze zaak heeft een minderheidsbelang in een start-up. De start-up zit zwaar aan de grond. De eiser en overige aandeelhouders verschillen van mening over de wijze waarop extra financiering kan worden gerealiseerd. In de AVA wordt besloten tot een extra kapitaalbijdrage van alle aandeelhouders, met uitzondering van de eiser. Hij doet niet mee. Vervolgens wordt ook besloten om het kapitaal te verhogen door uitgifte van gewone aandelen.
Verwatering aandelenbelang
Eiser is het niet eens met dit aandeelhoudersbesluit. Volgens hem is er onder meer onvoldoende gekeken of er nog alternatieve financieringsmogelijkheden zijn. De uitgifte van aandelen tegen het voorgestelde bedrag van € 0,01 zou zijn aandelenpakket ernstig verwateren; zijn aandelen worden veel minder waard. In een kort geding vordert eiser dat het de vennootschap wordt verboden uitvoering te geven aan het besluit van de AVA. Eiser doet een beroep op artikel 2:15 BW: een AVA-besluit kan worden vernietigd als het besluit in strijd is met de redelijkheid en billijkheid.
Beleidsvrijheid AVA
De voorzieningenrechter stelt voorop dat de AVA bij de besluitvorming een zekere mate van beleidsvrijheid heeft. De rechter dient ‘slechts’ te toetsen of de AVA in redelijkheid tot het besluit van aandelenemissie heeft kunnen komen. De rechter overweegt dat niet valt in te zien waarom de vennootschap eerst alternatieve financieringsmogelijkheden uitputtend dient te onderzoeken. Bovendien is niet aannemelijk dat er redelijke alternatieven voorhanden waren. Eiser heeft dit in ieder geval niet zelf aangetoond. De rechter passeert dit punt dus.
Belangenafweging minderheidsaandeelhouder
De vennootschap heeft gemotiveerd toegelicht waarom de kapitaalverhoging middels de aandelenemissie nodig is. De continuïteit van de startup (waarin de overige aandeelhouders zelf al veel hebben geïnvesteerd) staat op het spel. Het belang van de continuïteit van de onderneming weegt de rechter in dit geval zwaarder dan het belang van de eiser om diens aandelenbelang niet te zien verwateren. De voorzieningenrechter beslist dat het AVA-besluit op voorhand niet onredelijk kan worden geacht.
Zorgplicht jegens minderheidsaandeelhouder
De meerderheidsaandeelhouder(s) dient een zekere zorgplicht in acht te nemen ten aanzien van de minderheidsaandeelhouder. Dit volgt uit artikel 2:8 Burgerlijk Wetboek (BW): een rechtspersoon en alle betrokken organen dienen zich redelijk en billijk naar elkaar te gedragen. Zoals ook uit deze uitspraak blijkt, wordt strijdigheid pas aangenomen als het besluit bij afweging van alle bij het besluit betrokken belangen redelijkerwijs niet tot stand had kunnen komen. In dit geval woog het belang van de minderheidsaandeelhouder niet op tegen het algemene belang van de vennootschap.
