kort geding in spoedeisende gevallen

Soms is een aandeelhoudersgeschil zo acuut dat de uitkomst van een bodemprocedure, enquêteprocedure of geschillenregeling niet kan worden afgewacht. Denk aan een situatie waarin twee aandeelhouders ruzie krijgen en de onderneming onmiddellijk schade ondervindt als er niet ingegrepen wordt. In zulke gevallen kan een kort geding uitkomst bieden. Een kort geding is een versnelde procedure bij de voorzieningenrechter van de rechtbank waarin om een voorlopige maatregel kan worden gevraagd. De eisende partij moet spoedeisend belang bij de vordering stellen​. Als aan dat criterium is voldaan, kan de voorzieningenrechter ingrijpen met een ordemaatregel die in principe tijdelijk van aard is, in afwachting van een uitgebreide bodemprocedure.

In het kader van aandeelhoudersgeschillen is een kort geding met name geschikt om onmiddellijke verlichting te bieden bij een impasse of escalatie. De rechtspraak laat zien dat in spoedsituaties de voorzieningenrechter verregaande bevoegdheden heeft, en bijvoorbeeld (tijdelijke) wijzigingen kan aanbrengen in de bestuurssamenstelling, een verbod op bepaalde handelingen van een aandeelhouder kan uitspreken, of een gebod, bijvoorbeeld tot nakoming van gemaakte afspraken (denk aan het leveren van aandelen, het meewerken aan een besluit, het verstrekken van informatie of het verlenen van toegang tot de administratie aan de minderheidsaandeelhouder). Deze voorzieningen zijn naar hun aard tijdelijk, maar kunnen ingrijpende gevolgen hebben en bovendien de weg plaveien voor een structurele oplossing of schikking. Niet ieder geschil leent zich voor kort geding, maar in voorkomende gevallen is het een effectief middel. Hoewel tussen het kort geding en de enquêteprocedure belangrijke verschillen bestaan, zijn beiden een goed alternatief om op te komen tegen schadelijke gedraging van een aandeelhouder. De voorzieningenrechter zal zich echter terughoudend op moeten stellen als ook de Ondernemingskamer bevoegd is.