Wanneer een bemiddelaar mogelijk een eigen belang heeft dat botst met dat van zijn opdrachtgever, moet hij dit direct melden. In de zaak De Vrij vs. SEG draait het precies om die plicht – lees de achtergrond van deze zaak hier voor context.
Bemiddeling is juridisch gezien een
overeenkomst
Een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen jegens een of meer andere partijen een verbintenis aangaan.
» Meer over overeenkomst
overeenkomst van
opdracht
De overeenkomst waarbij iemand anders dan op grond van een arbeidsovereenkomst diensten verrichten voor een opdrachtgever.
» Meer over opdracht
opdracht, waarbij de bemiddelaar als een tussenpersoon partijen bij elkaar brengt, onderhandelingen faciliteert en boodschappen doorgeeft.
De wet verbindt bemiddeling aan de regels van lastgeving. Op basis van het arrest Savills/B&S geldt dat een bemiddelaar verplicht is om een eigen belang bij een transactie te melden. Zo kan de opdrachtgever beoordelen of dit belang zijn belangen schaadt.
SEG stelde dat De Vrij zelf onderzoek had kunnen doen, omdat hij wist dat SEG een commissie kreeg. Dat verweer gaat niet op. De bemiddelaar moet zelf volledig transparant zijn over zijn belang. Dit geldt voor elke specifieke transactie en met inhoudelijke toelichting.
Wanneer een bemiddelaar zijn mededelingsplicht schendt, vervalt zijn recht op vergoeding. De opdrachtgever kan bovendien schadevergoeding eisen. Daarbij hoeft hij niet precies te bewijzen wat hij anders zou hebben afgesproken als hij op de hoogte was van het belang van de bemiddelaar. Hij moet wel aannemelijk maken dat hij de overeenkomst dan niet of onder andere voorwaarden zou hebben gesloten.
De mededelingsplicht vormt een juridisch ankerpunt in situaties van mogelijke belangenverstrengeling. De zaak De Vrij vs. SEG onderstreept dat de bemiddelaar per transactie volledig en concreet moet openbaren welk belang hij heeft – bij gebreke waarvan het recht op vergoeding vervalt en
aansprakelijkheid
De gehoudenheid van een persoon of bedrijf om schade ontstaan uit een onrechtmatige daad of wanprestatie te vergoeden.
» Meer over aansprakelijkheid
aansprakelijkheid voor schade dreigt. Deze verplichting vormt daarmee een belangrijk juridisch baken in het spanningsveld tussen commerciële bemiddeling en belangenverstrengeling.
Het volgende deel van deze reeks gaat in op de vraag hoe schade door gemiste kansen juridisch wordt beoordeeld.