Is de bouwer van een ingestorte silo aansprakelijk voor de schade van de huurder?

Een silo met daarin chemische materialen stort in. De inhoud lekt eruit en de huurder van de silo lijdt ernstige schade. De verzekeraar van de huurder heeft de schade vergoed en vordert schadevergoeding van de bouwer van het silopark. De vraag is of de wanprestatie van de bouwer jegens de verhuurder automatisch een onrechtmatige daad oplevert jegens de huurder. Advocaat contractenrecht Thomas van Vugt bespreekt de uitspraak van de rechtbank Overijssel.

Wat is een onrechtmatige daad?

De verzekeraar beroept zich in de procedure op vaste rechtspraak van de Hoge Raad waarin is uitgemaakt dat onder omstandigheden een wanprestatie van een contractpartij tevens een onrechtmatige daad jegens een derde kan opleveren. Het is relevant om voor ogen te houden wat precies het verschil is tussen wanprestatie en onrechtmatige daad. Als onrechtmatige daad wordt aangemerkt een inbreuk op een recht en een doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht of met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijke verkeer betaamt. Als er uit de onrechtmatige daad schade is ontstaan, dan is degene die onrechtmatig heeft gehandeld verplicht de schade te vergoeden.

Wanprestatie: tekortkoming in contractuele verplichting

Een wanprestatie ziet op een schending van een contractuele verplichting of een tekortkoming in de nakoming van een contract. De wederpartij heeft verschillende middelen om hier iets tegen te doen. Zo kan hij nakoming vorderen en/of vergoeding van de (vertragings)schade. Maar hij kan de overeenkomst ook geheel of gedeeltelijk ontbinden. Niet zelden worden andere partijen door de wanprestatie ook benadeeld. Deze derden hebben in beginsel geen directe aanspraken op de wanpresterende contractspartij. In sommige gevallen echter vindt de Hoge Raad dus dat de wanprestatie van een contractspartij een onrechtmatige daad oplevert jegens de derde, waardoor de derde wel zelfstandige aanspraken heeft op de wanpresterende contractpartij (zoals het recht schadevergoeding).

Nauwe betrokkenheid van derde bij overeenkomst

Hierbij heeft de Hoge Raad wel overwogen dat de belangen van een derde nauw betrokken dienen te zijn bij de behoorlijke uitvoering van de overeenkomst. Of dit het geval is hangt af van omstandigheden zoals o.a. de hoedanigheid van betrokken partijen, de wijze waarop de belangen van de derde bij de overeenkomst zijn betrokken, de vraag of deze betrokkenheid voor de contractant kenbaar was en de vraag of de derde erop mocht vertrouwen dat zijn belangen zouden worden ontzien.

Rechtbank: belang huurder niet nauw betrokken

In de zaak over de ingestorte silo overweegt de rechtbank dat de verzekeraar geheel niet heeft onderbouwd dat de belangen van de huurder nauw betrokken waren bij de bouwovereenkomst tussen de verhuurder en de bouwer van de silo. Het enkele feit dat de bouwer zou moeten weten dat de silo na oplevering zou worden verhuurd, maakt nog niet dat het belang van iedere willekeurige (en onbekende) huurder bij de overeenkomst was betrokken.

Geen contact bouwer en huurder

Vóór het incident had bouwer nimmer contact gehad met de huurder. Het ontbreken van contact maakt juist dat door de bouwer op geen enkele wijze vertrouwen is of kan zijn gewekt bij de huurder waaraan huurder rechten kan ontlenen. De vordering wordt daarom afgewezen.