Ontevreden partij wil bindend advies van de Rijdende Rechter vernietigen: kan dat?
De Rijdende Rechter geeft al jaren op televisie beslissingen over huis-, tuin- en keukengeschillen. Deze beslissingen zijn geen vonnissen maar adviezen waaraan partijen zich vooraf binden. In een recente uitspraak van de rechtbank kwam de vraag aan de orde wanneer zo’n bindend advies van de Rijdende Rechter kan worden vernietigd. Advocaat contractenrecht Sander Schouten legt uit.
Bouwgeschil beslecht door bindend advies
De Rijdende Rechter moest een beslissing geven in een bouwgeschil tussen een opdrachtgever (de eiser) en een aannemer (gedaagde). Volgens de opdrachtgever vertoonde het werk van de aannemer gebreken en had hij recht op vergoeding van de herstelkosten. De aannemer vorderde in een tegenvordering o.m. betaling van de onbetaalde facturen. De Rijdende Rechter besloot na een mondelinge hoorzitting (de uitzending) dat partijen over en weer niets meer van elkaar te vorderen hebben. Hun vorderingen werden met elkaar verrekend. Hier moesten ze het mee doen, aldus de Rechter.
Vordering tot vernietiging vaststellingsovereenkomst
De opdrachtgever kon zich niet bij het eindoordeel neerleggen. Hij vorderde vernietiging van het bindend advies omdat het naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn om hem hieraan te houden. De rechtbank stelt voorop dat een bindend advies zoals deze moet worden aangemerkt als een vaststellingsovereenkomst. Een dergelijk advies komt pas voor vernietiging in aanmerking als het ernstig gebrekkig is gemotiveerd en/of er bij de totstandkoming fundamentele beginselen van een behoorlijk procesrecht zijn geschonden.
Slechts marginale toetsing bindend advies
De rechtbank benadrukt voorts dat zij bij de toetsing van het bindend advies niet de rol van een hoger beroep heeft. Zij beoordeelt slechts of de Rijdende Rechter in redelijkheid tot de door hem gegeven beslissing heeft kunnen komen. Er mag dus slechts marginaal getoetst worden. De rechtbank overweegt dat de Rijdende Rechter zijn beslissing voldoende heeft gemotiveerd. In tegenstelling tot hetgeen de opdrachtgever aanvoert, heeft de Rechter de deskundigenrapporten wel in zijn beoordeling betrokken. Dat er wellicht discussie mogelijk is over de juistheid van dit oordeel, maakt nog niet dat het standpunt van de rechter onhoudbaar is. Slotsom is dat het niet onredelijk is om de opdrachtgever aan het bindend advies te houden.
Bindend advies geen executoriale titel
Een bindend advies is een soort vaststellingsovereenkomst. Dit brengt met zich mee dat de regels die gelden voor een algemene vaststellingsovereenkomst, ook op een bindend advies van toepassing zijn. Soms wordt een bindend advies verward met een arbitraal vonnis. Maar een advies wordt gegeven door een derde (meestal een deskundige) en niet door een rechter. Dit betekent dat een bindend advies geen vonnis is en dus ook niet zoals een (arbitraal) vonnis kan worden geëxecuteerd.
Advocaat bij bindend advies en vaststellingsovereenkomst
Als een partij een gegeven bindend advies niet nakomt, kan de schuldeiser met een advocaat wel nakoming vorderen in een procedure bij de burgerlijke rechter. Deze rechter heeft zich in principe te houden aan de inhoud van het bindend advies en zal deze slechts marginaal toetsen. Het bindend advies (net zoals iedere vaststellingsovereenkomst) kan daarom wel een effectieve vorm van alternatieve geschillenbeslechting zijn. Veel arbitrage-instituten bieden naast een arbitrageprocedure ook beslechting door bindend advies aan. Dit is soms sneller en goedkoper. Voor meer informatie over bindend advies / vaststellingsovereenkomst, kunt u contact opnemen met één van onze procesrecht advocaten.
