Een koopovereenkomst gesloten tussen ondernemingen kan enkel worden gerealiseerd door de daartoe bevoegde personen. In het Handelsregister moet worden opgezocht wie een overeenkomst mag ondertekenen en of er beperkingen gelden. Onlangs liet de voorzieningenrechter te Den Haag zich over een dergelijke kwestie uit. Advocaat ondernemingsrecht Hidde Reitsma legt uit.
Onderhandeling over aankoop woningen
Woningcorporatie Staedion en Arcade onderhandelden met elkaar over de koop van in totaal 60 woningen. De prijs die Staedion in totaal voor deze woningen vroeg was ongeveer 10 miljoen euro. Deze onderhandelingen werden namens Staedion gevoerd door twee werknemers en over en weer werd voornamelijk per e-mail gecorrespondeerd.
Checklist met tijdsplanning voor overdracht
Tijdens een gesprek met deze twee werknemers deed Arcade een tegenbod van 9 miljoen euro, waarna telefonisch een tegenbod van 9.3 miljoen euro werd gedaan door één van de twee werknemers van Staedion. Diezelfde dag nog werd dit laatste tegenbod door hem per e-mail bevestigd aan Arcade met een dankbetuiging voor de fijne onderhandelingen en een checklist met een daaraan gekoppelde tijdsplanning voor de overdracht van deze woningen.
Staedion: ‘Koop kan niet doorgaan’
Een week later koppelt de werknemer van Staedion plots terug dat de koop van de woningen geen doorgang kan vinden. Arcade had echter op de koop gerekend en stuurt een week daarna een brief met het verzoek te bevestigen dat de koop alsnog doorgang zou vinden. Als blijkt dat Staedion alsnog niet akkoord gaat stapt Arcade naar de voorzieningenrechter en vordert medewerking van de koop en overdracht van de woningen.
Met werknemers onderhandeld, niet met bestuur
In deze kwestie beroept Staedion zich op het feit dat Arcade slechts met werknemers onderhandelde en niet met het bestuur, terwijl dit wel had gemoeten. Van een koop kon daardoor geen sprake zijn, enkel het bestuur was vertegenwoordigingsbevoegd voor dergelijke bedragen.
Beroep gedaan op onbevoegdheid
Het is natuurlijk mogelijk dat werknemers bevoegd zijn dergelijke overeenkomsten aan te gaan. Op grond van artikel 22 lid 1 sub b Handelsregisterbesluit dient deze (doorlopende) volmacht echter worden ingeschreven in het handelsregister. Is deze volmacht duidelijk in het Handelsregister opgenomen, dan kan tegen derden door de vennootschap zelf een beroep op deze onbevoegdheid worden gedaan zo volgt uit artikel 25 Handelsregisterbesluit.
Volmacht overeenkomsten tot 10.000 euro
Door de voorzieningenrechter wordt vastgesteld dat de woningen inderdaad door de werknemers van Staedion aan Arcade zijn aangeboden. In de procedure komt echter naar voren dat de twee werknemers slechts een volmacht van het bestuur had gekregen tot het aangaan van overeenkomsten tot 10 duizend euro. Deze beperking was duidelijk in het Handelsregister zichtbaar en te controleren door Arcade. Via deze weg is in ieder geval geen koopovereenkomst tot stand gekomen, zo oordeelde de rechter.
Is er niet een schijnvolmacht verleend?
Arcade stelde kennelijk nog in de procedure dat er sprake was van ‘schijn’ en dat er een schijnvolmacht was verleend. Indien er sprake is van een schijnvolmacht, kan men toch aan een koopovereenkomst gebonden zijn. Hiervan kan bijvoorbeeld sprake zijn als uit de feiten en omstandigheden mag worden aangenomen dat de wederpartij bevoegd was om een overeenkomst aan te gaan. De rechter gaat hier echter in onderhavige kwestie simpelweg aan voorbij.
Geen koopovereenkomst tot stand gekomen
De voorzieningenrechter oordeelt immers dat het voor de hand had gelegen dat voor een dergelijke miljoenentransactie dat Arcade had moeten beseffen dat (in ieder geval) één van de twee bestuurders van Staedion bij de koop betrokken had moeten worden. Nu dit niet het geval was, kon Arcade zich ook niet achter een mogelijke schijn van volmacht schuilen. De voorzieningenrechter meende voorts dat Arcade simpelweg had moeten weten danwel behoren te weten dat een transactie van 10 miljoen euro niet zo maar door twee werknemers van een onderneming kon worden aangegaan. Ook via deze weg was in ieder geval geen koopovereenkomst tot stand gekomen.
Wie is bevoegd, en waarvoor?
Om problemen rondom vertegenwoordigingsbevoegdheid en de schijn daarvan te voorkomen is het raadzaam om toch altijd het handelsregister te controleren. Ook kan het geen kwaad om bij oude relaties eens na te gaan wie daar nu eigenlijk bevoegd is, en waarvoor. AMS Advocaten kan bij zo’n quickscan van uw relaties adviseren maar natuurlijk ook van dienst zijn als er toch problemen met de schijn vertegenwoordigingsbevoegdheid ontstaan.
