Uit het vorige blog van advocaat Marco Guit kwam naar voren dat de ene aandeelhouder in kort geding van de andere aandeelhouder kan vorderen, dat deze zijn aandelen aan hem moet verkopen. Niet bij elk geschil tussen aandeelhouders is sprake van een situatie die zich leent voor een kort geding. In deze blog bespreekt advocaat ondernemingsrecht Hidde Reitsma de uitkomst van een bodemprocedure die ook ging ook ging over een gedwongen overname van aandelen, en die voor de rechtbank Noord-Nederland diende.
Vordering tot uittreding aandeelhouder
In deze procedure was sprake van twee aandeelhouders die middellijk 50 procent van de aandelen in een B.V. hielden. De eisende partij vorderde in deze procedure van zijn medeaandeelhouder dat deze op grond van artikel 2:343 BW diende te worden veroordeeld om zijn aandelen tegen een door een deskundige te bepalen prijs over te nemen.
Belangen aandeelhouder geschaad
De advocaat van de eisende partij legde in deze procedure aan zijn vordering ten grondslag dat het voortduren van zijn aandeelhouderschap in alle redelijkheid niet meer van hem kon worden gevergd. De gedragingen van de andere aandeelhouder bestonden onder meer uit de weigering van de mede-aandeelhouder om dividend uit te keren en om de statutaire aanbiedingsregeling uit te voeren. Ook weigerde de medeaandeelhouder om informatie over de B.V. aan de andere aandeelhouder te verstrekken, werden er niet door algemene vergadering van aandeelhouders goedgekeurde jaarcijfers gedeponeerd, en was de eisende partij zonder aandeelhoudersbesluit als bestuurder uitgeschreven bij de Kamer van Koophandel. Ook zou de andere aandeelhouder gelden uit de B.V. hebben ontrokken. De eisende partij was dus zo goed als buitenspel gezet en had over de B.V, waarin hij 50 procent van de aandelen had, eigenlijk niets meer te zeggen. Wat oordeelde de rechtbank?
Voortdurend aandeelhouderschap redelijk?
De rechtbank stelt voorop dat voor een geslaagd beroep op artikel 2:343 BW is vereist dat de gedragingen van de medeaandeelhouder de rechten of belangen van de andere aandeelhouder zodanig schaden, dat het voortduren van het aandeelhouderschap in redelijkheid niet meer van hem kan worden gevergd. De gedaagde partij voerde in deze procedure aan dat het gedragingen in de hoedanigheid van aandeelhouder moest betreffen, maar dat verweer werd door de rechtbank gepasseerd.
Redelijkheid en billijkheid tussen aandeelhouders
De rechtbank stelt ook dat het voor een geslaagd beroep op artikel 2:343 BW niet per se is vereist dat sprake is van misdragingen of dat de belangen van de B.V. zijn geschaad. Het gaat er volgens de rechtbank om dat aandeelhouders zich jegens elkaar redelijk en billijk moet gedragen. In eerste plaats stelt de rechtbank vast dat de onderlinge verhouding van de aandeelhouders in elk geval ernstig is verstoord. Omdat de ene aandeelhouder geen enkele informatie aan de andere aandeelhouder gaf, en eigenmachtig bepaalde dat de winsten van de B.V. niet als dividend werden uitgekeerd maar aan de reserves werden toegevoegd, meende de rechtbank tot het oordeel te kunnen komen dat het voortduren van het aandeelhouderschap van de eisende partij niet meer kon worden gevergd. De rechtbank oordeelt dat de ene aandeelhouder zijn aandelen aan de andere aandeelhouder dient te verkopen.
Overnameprijs aandelen: actuele waarde
Discussiepunt bij gevallen als deze is natuurlijk altijd wat de prijs voor de over te nemen aandelen dient te zijn. De wetgever heeft in dit probleem te voorzien door in artikel 2:339 lid 1 BW te bepalen dat een overnameprijs in dergelijke gevallen door een door de rechtbank aan te stellen deskundige kan worden bepaald. Het gaat daarbij dan om de actuele waarde. De wet voorziet in artikel 2:343 lid 3 BW ook nog in correctiemechanisme met dien verstande dat dit artikel bepaalt dat de rechter bij het bepalen van de prijs van de aandelen een billijke verhoging kan toepassingen in verband met gedragingen van een medeaandeelhouder. Daarvoor geldt wel dat aannemelijk moet worden gemaakt dat die gedragingen hebben geleid tot een vermindering van de waarde van de over te dragen aandelen. Met betrekking tot deze vermindering dient dan ook vast zijn te komen staan, dat deze niet volledig voor rekening van eiser behoort te blijven.
Ondernemingsrecht advocaat bij ruzie tussen aandeelhouders
Bij geschillen tussen aandeelhouders staat de aandeelhouder een aantal instrumenten ter beschikking. De artikel 2:343 procedure is één deze instrumenten. Of dit instrument het meest geschikt is hangt af van de concrete omstandigheden van het geval. Als u een aandeelhoudersgeschil heeft kunt u te allen tijde contact opnemen met de advocaten ondernemingsrecht van AMS Advocaten om u zich over uw verschillende mogelijkheden te laten adviseren.
