De slogan is: “Echt Hema”. Maar in een recent kort geding was dat precies de vraag. Hema werd door een maker van tulpvormige sfeerlichthouders beticht van slaafse nabootsing. Maar de Voorzieningenrechter vindt dat het Hema-product niet zo erg op het origineel lijkt dat er verwarring bij de consument zou kunnen ontstaan. De Hema-sfeerlichthouders hoeven dus niet uit de schappen. Advocaat intellectueel eigendomsrecht Hidde Reitsma legt aan de hand van de uitspraak uit wat slaafse nabootsing inhoudt.
Kort geding bij slaafse nabootsing
De aanleiding voor het kort geding was de constatering van een maker van tulpvormige waxinelichthouders, dat Hema gelijksoortige sfeerlichthouders op de markt bracht. De maker vond de Hema-houders wel verdacht veel op die van hem lijken en startte een kort geding. Hij vorderde allereerst Hema elk gebruik van de Hema sfeerlichthouder of andere daarop gelijkende producten te verbieden. Voorts vorderde hij dat Hema alle houders uit de handel moest halen en vernietigen.De maker voerde aan dat Hema de door hem ontworpen sfeerlichthouders slaafs heeft nagebootst, met andere woorden: gekopieerd.
Nabootsen mag, mits geen onnodige verwarring publiek
De Voorzieningenrechter stelt voorop dat het aanhaken bij de populariteit van andere producten / ontwerpen door deze na te bootsen, in beginsel niet verboden is. Ook niet als de namaker de originele maker concurrentie aandoet en hem daardoor nadeel toebrengt. Nabootsing is zelfs niet verboden als er bij het publiek verwarring kan ontstaan tussen beide producten. Er is pas sprake van ongeoorloofde nabootsing (slaafse nabootsing) als de navolger bij het ontwerpen en maken van zijn product net zo goed andere ontwerpkeuzes had kunnen maken waardoor de producten minder gelijkenis vertonen en hij door dit na te laten onnodig verwarring sticht.
Sfeerlichthouders verschillen voldoende: geen verwarring
In deze kwestie komt de Voorzieningenrechter, na vergelijking van de originele sfeerlichthouder en de Hema variant, tot de conclusie dat de Hema-variant geen verwarring bij het publiek zal opleveren. De producten hebben verschillende kenmerken waaronder het gebruikte materiaal en de lichtdoorlatendheid. Ook lijkt de Hema-variant voor veelzijdig gebruik geschikt terwijl het origineel enkel voor een kaarsje kan worden gebruikt. De Voorzieningenrechter oordeelt dat er geen sprake is van slaafse nabootsing en wijst de vorderingen af.
Slaafse nabootsing en schending auteursrecht
Bij een geschil over namaakproducten denk je in eerste instantie aan een schending van het auteursrecht. Immers op ieder origineel werk (zoals bijvoorbeeld een design voor een sfeerlichthouder) rust een exclusief auteursrecht welke de maker bescherming biedt tegen illegale namaakpraktijken. In deze zaak heeft de maker er echter voor gekozen enkel een vordering in te stellen op grond van slaafse nabootsing. Slaafse nabootsing speelt in dit soort zaken meestal pas een rol als er geen auteursrechtelijke bescherming (meer) rust op een nagemaakt product. Slaafse nabootsing is een vorm van onrechtmatige daad en de algemene regels omtrent onrechtmatige daad zijn hierop van toepassing.
