Kan accountant aansprakelijk gehouden worden voor onjuiste jaarrekening?
In een recent door de rechtbank Noord-Nederland behandelde zaak moest de rechter zich een oordeel vormen over de aansprakelijkheid van een accountant. De curator van een failliet verklaarde scheepswerf vond dat de accountant onzorgvuldig had gehandeld en dat de accountant om die reden aansprakelijk was voor de schade die schuldeisers van de failliete scheepswerf hadden geleden. Advocaat insolventie– en aansprakelijkheidsrecht Sander Schouten licht het door de rechter gevelde oordeel toe.
Grote claim niet zichtbaar op balans en ook niet in voorzien
Al in de jaren 90 had de overheid de scheepswerf aansprakelijk gehouden voor vervuilde slib in de haven. Alhoewel de scheepswerf zelf van oordeel was voor deze vervuiling niet verantwoordelijk te zijn, werd de werf in 2005 door de rechtbank veroordeeld tot betaling van een 1,2 miljoen aan schadevergadering. Ondanks deze veroordeling nam de werf hierover in haar jaarrekeningen alleen bij niet uit de balans blijkende verplichtingen op dat er een claim was van een derde, die door de werf niet werd erkend.
Accountant keurt jaarrekening, zonder voorziening claim, goed
Bovenstaande was vreemd want de vordering was inmiddels wel al in rechte komen vast te staan. De accountant wist dat ook, maar keurde toch gewoon de jaarrekeningen goed terwijl in de jaarrekening dus niet eens een voorziening voor die claim was opgenomen. De werf ging later – ook vanwege deze claim – failliet. De curator vond dat de accountant onrechtmatig had gehandeld en aansprakelijk was voor de schade van de schuldeisers.
Wat hoort een redelijk handelend en bekwame accountant te doen?
De rechter moest in deze procedure onderzoeken wat van een redelijk handelend en redelijk bekwame extern controlerende registeraccountant kan worden gevergd. En wel in het kader van een zorgvuldige uitoefening van zijn taak met het oog op de belangen van schuldeisers bij continuïteit van de werf.
Ook derden hebben belang bij goede taakuitoefening door accountant
De rechter stelde voorop dat de belangen die met een goede taakuitoefening door een accountant gemoeid gaan, niet alleen die van de rechtspersoon om wiens jaarrekening het gaat betreffen, maar ook de belangen van derden. Derden moeten namelijk kunnen vertrouwen op de juistheid van een jaarrekening, zodat zij zich een beeld kunnen vormen over de solvabiliteit en liquiditeit van de onderneming. De accountant was hier als controlerend account verplicht de jaarrekening te controleren, en moest dus verifiëren of die jaarrekening wel een goed beeld gaf.
Accountant keurt jaarrekening ten onrechte goed
De rechter oordeelde dat de accountant ten onrechte zijn goedkeuring aan de jaarrekening had gegeven, ondanks dat hij wist van de claim van de overheid en dat daarvoor – terwijl dat wel had gemoeten – geen voorziening was opgenomen. Volgens de rechter had de accountant vanwege het ontbreken van een voorziening de jaarrekening nooit mogen goedkeuren. De rechter was om die reden van oordeel dat de accountant onrechtmatig had gehandeld.
Schadevergoeding: onrechtmatig handelen en causaal verband tussen handelen en schade
Wil er sprake zijn van een plicht tot betaling van schadevergoeding, dan moet er naast dat er sprake van onrechtmatig handelen ook sprake zijn van causaal verband tussen dit handelen en de schade. De accountant had in de procedure gesteld dat dit causaal verband ontbrak. De rechtbank ging daar in mee door te oordelen dat zij het niet uitgesloten achtte dat het bestuur van de werf in geval van niet goedkeuring door de accountant zich daar niets van zou hebben aangetrokken. Naar het oordeel van de rechtbank kon daarom niet met voldoende mate worden vastgesteld dat het bestuur van de werf de claim van de Staat in geval van niet goedkeuring door de accountant wél als voorziening zou hebben opgenomen in de jaarrekening. Volgens de rechtbank ontbrak hier het causaal verband tussen het onrechtmatig handelen en de schade. Als gevolg daarvan was de accountant niet gehouden tot betaling van schadevergoeding.
Advocaat bij beroepsaansprakelijkheid accountant
Volgens de wet moet een opdrachtnemer bij zijn werkzaamheden de zorg van een goed opdrachtnemer in acht nemen. Deze zorgplicht is niet alleen van toepassing op accountants en belastingadviseurs maar ook op bijvoorbeeld deurwaarders, notarissen en makelaars. Een beroepsfout of schending van deze zorgplicht kan leiden tot aansprakelijkheid. Heeft u te maken met een onjuist advies of bent u zelf aansprakelijk gesteld, neem dan gerust contact op met één van onze advcaten om de juridische mogelijkheden te bespreken.
