Het komt vaak voor dat een procedure als het ware in tweeën wordt geknipt. In de eerste procedure wordt dan aan de rechter gevraagd een oordeel te vormen over de aansprakelijkheid van een van de procespartijen, om vervolgens – als aansprakelijkheid wordt aangenomen – de zaak naar de schadestaat te verwijzen. Hoewel de schadeomvang dan nog niet vast staat, is het wel mogelijk om uit hoofde van dat vonnis meteen executoriaal beslag te leggen. Dat wordt toegelicht door incassorecht advocaat Thomas van Vugt.
De voordelen van een schadestaatprocedure
Als de begroting van de schade ingewikkeld is, of de omvang van de schade nog niet duidelijk is, wordt er vaak voor gekozen om in eerste instantie de aansprakelijkheid vast te laten stellen en verwijzing naar de schadestaatprocedure te vragen. Bijkomend voordeel is dat de hoogte van het griffierecht op het laagste tarief wordt vastgesteld, net als de proceskostenveroordeling voor het geval je als eiser in het ongelijk wordt gesteld: de hoogte van die tarieven is namelijk gebaseerd op de hoogte van de ingestelde vordering. Die is – als verwijzing wordt gevorderd – van ‘onbepaalde waarde’.
Nadelen schadestaat: onderhandelingen na hoofdprocedure
Het nadeel van verwijzing naar de schadestaat is dat het langer duurt voordat de schade daadwerkelijk vergoed wordt. Veel partijen kiezen er daarom voor om de uitkomst van de schadestaat niet af te wachten, maar om met elkaar te gaan onderhandelen over de hoogte van de te vergoeden schade. Een ander nadeel is dat de veroordeelde partij wellicht vermogensbestanddelen zal gaan wegmaken om te voorkomen dat de winnende partij zich daarop – als de schadestaat is afgerond – kan verhalen.
Beslag ook mogelijk als vordering niet vaststaat
Een oplossing is in dat geval om executoriaal beslag te leggen op de bezittingen van de veroordeelde partij. Het maakt dan niet uit dat de hoogte van de schade nog niet vaststaat: dat gebeurt namelijk in de schadestaatprocedure. Het executoriaal beslag krijgt dan min of meer het karakter van een conservatoir beslag. Het gerechtshof Amsterdam bepaalde in 2014 namelijk:
“(…)dat het mogelijk is executoriaal beslag te leggen in het geval dat (zoals hier) het een vordering betreft waarvan het geldelijk beloop weliswaar nog niet is bepaald, maar de schuldenaar is veroordeeld tot schadevergoeding op te maken bij staat.”
Beslag kan onderhandelingen bespoedigen
Kortom: met een verwijzing naar de schadestaat in de hand, kun je beslag laten leggen ten laste van je schuldenaar. Weliswaar is de schuldeiser aansprakelijk als hij beslag legt voor een vordering die achteraf helemaal niet blijkt te bestaan, maar in veel gevallen zal een schuldeiser graag bereid zijn dit risico te dragen. Bijkomend voordeel is dat het leggen van executoriaal beslag onderhandelingen op gang kan brengen, of de uitkomst daarvan kan bespoedigen. De partij ten laste van wie beslag is gelegd, zal vaak namelijk maar wat graag onder dat beslag uit willen, zonder een uitspraak in de schadestaatprocedure te moeten afwachten.
Advies van een AMS procesadvocaat
Wilt u advies over het voeren van een procedure, executie van een vonnis of het leggen van beslag? Neem dan contact op met de advocaat procesrecht van AMS Advocaten.
