Een Chileense onderneming werd door een arbiter uit Den Haag veroordeeld om $ 45 miljoen schadevergoeding te betalen aan haar contractspartij wegens contractbreuk. De onderneming eiste in kort geding vernietiging van dit arbitrale vonnis. In de uitspraak komt aan de orde wanneer zo’n vordering kan worden toegewezen. Advocaat contractenrecht Marco Guit licht de zaak toe.
Arbitrageprocedure in handelsgeschil
Eiser was bij arbitraal vonnis veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding van maar liefst $45 miljoen. Volgens de arbiter had eiser haar handelscontract met gedaagde zonder grond (en dus onrechtmatig) beëindigd en was zij derhalve schadeplichtig. Eiser kon zich niet vinden in de uitspraak en startte een procedure tot vernietiging van het arbitrale vonnis. Aan de vordering lag ten grondslag dat de arbiter o.m. het beginsel van hoor en wederhoor had geschonden. De rechter gaat in de uitspraak uitvoerig in op de wijze waarop de arbiter bewijs heeft toegelaten en hoe het beginsel van hoor en wederhoor heeft toegepast. Volgens de rechter is er geen sprake van schending van dit beginsel of andere fundamentele rechtsbeginselen. Het verzoek tot vernietiging wordt afgewezen.
Civiele rechter terughoudend bij aantasting arbitrale beslissing
Volgens vaste rechtspraak is de mogelijkheid van een civiele rechter om een arbitrale beslissing aan te tasten beperkt. Bij het onderzoek of er grond voor vernietiging bestaat dient de rechter zich terughoudend op te stellen. Een vernietigingsprocedure mag niet dienen als een verkapt hoger beroep. Bij veel vormen van arbitrage is hoger beroep namelijk uitgesloten. Dit betekent dus dat de rechter niet inhoudelijk mag ingaan op zaak.
Wettelijke vernietigingsgronden limitatief
In de wet staan de vernietigingsgronden limitatief opgesomd. Dat wil zeggen dat alleen als één van deze gronden aanwezig is, een arbitraal vonnis voor vernietiging in aanmerking komt. Deze gronden zijn:
– het ontbreken van een geldige overeenkomst tot arbitrage;
– het scheidsgerecht is niet volgens de regels samengesteld;
– het scheidsgerecht heeft zich niet aan zijn opdracht gehouden;
– het arbitraal vonnis is niet gemotiveerd;
– het vonnis, of de wijze waarop dit tot stand kwam, is in strijd met de openbare orde of de goede zeden.
Strijd met openbare orde of goede zeden
Bij strijd met openbare orde moet je denken aan schending van fundamentele beginselen van goede procesorde, zoals hoor en wederhoor en onpartijdigheid en onafhankelijkheid van de arbiters. De rechter in deze zaak benadrukt echter dat arbiters niet gebonden zijn aan de regels van het bewijsrecht voor civiele procedures. Het is in beginsel aan het scheidsgerecht (welke kan bestaan uit één of meer arbiters) om te beoordelen of en in welke mate het partijen toestaat bewijs van hun stellingen te leveren. De grens van deze vrijheid ligt bij de schending van het beginsel van hoor en wederhoor. Deze grens is in voornoemde zaak volgens de rechter niet overschreden.
Advocaat gespecialiseerd in arbitrage
Vernietiging van een arbitraal vonnis is dus niet eenvoudig. Het is daarom beter om in een arbitrageprocedure goed beslagen ten ijs te komen en zo een gunstige uitspraak te bewerkstelligen. AMS heeft ruime ervaring in arbitragezaken, waaronder procederen bij de Raad van Arbitrage voor de Bouw.
