Onderaannemer of hoofdaannemer aansprakelijk voor gebrek? Zo zit het!
In de bouw zijn regelmatig meerdere aannemers betrokken. Zo kan een hoofdaannemer onderaannemers inhuren voor specifieke onderdelen. Ook kan de opdrachtgever zelf een deelopdracht geven aan een specialist. Soms lopen onderaanneming en aanneming door elkaar en dat kan tot discussie leiden. Bijvoorbeeld in het geval zich een gebrek voordoet. Advocaat bouwrecht Marco Guit bespreekt een recente uitspraak waarin dit aan de orde kwam.
Aanleg tuin door onderaannemers
Opdrachtgever had opdracht gegeven aan de hoofdaannemer om een woonhuis te bouwen. Voor de aanleg van de tuin en oprit werden door de hoofdaannemer een hovenier, een tuinarchitect en een andere aannemer ingeschakeld. Deze laatste onderaannemer verrichte daarnaast ook rechtstreeks in opdracht van de opdrachtgever bepaalde werkzaamheden.
Wateroverlast door gebrek aan drainage
Na oplevering bleek de drainage in de tuin onvoldoende hetgeen tot wateroverlast leidde. De opdrachtgever sprak o.a. de onderaannemer aan op grond van wanprestatie. Volgens de onderaannemer was niet hij maar de hoofdaannemer verantwoordelijk voor het gebrek. In de rechtszaak die volgde was de vraag welke werkzaamheden nu precies gebrekkig waren uitgevoerd.
Hof: hoofdaannemer aansprakelijk voor drainage
Vaststaat dat alle grond- en drainage werkzaamheden door de onderaannemer zijn uitgevoerd in onderaanneming. Dit betekent dat de opdrachtgever hiervoor geen contractuele relatie heeft met de onderaannemer. Die heeft namelijk (enkel) een contract met de hoofdaannemer. De opdrachtgever kan voor gebreken op dit punt enkel de hoofdaannemer aanspreken. Die kan dan weer op zijn beurt verhaal halen op de onderaannemer.
Onderaannemer wel aansprakelijk bij rechtstreeks opdracht
Anders ligt het volgens het hof voor de wateroverlast bij de oprit. Dit onderdeel is rechtstreeks door de opdrachtgever aan de onderaannemer opgedragen. Zij staan wat betreft deze werkzaamheden dus wel in contractuele relatie tot elkaar. De opdrachtgever kan hiervoor de onderaannemer rechtstreeks aanspreken op tekortkomingen in de nakoming van de overeenkomst.
Werkzaamheden in onderaanneming verricht?
Uit deze uitspraak blijkt dat het van groot belang is om duidelijk af te bakenen welke werkzaamheden in onderaanneming dan wel in rechtstreekse aanneming zijn verricht. Als er een separate opdracht is gegeven door een opdrachtgever aan een derde, dan moet de opdrachtgever de derde (en niet de hoofdaannemer) zelf aanspreken voor gebreken. Ingewikkelder wordt het als een opdrachtgever uitvoerig met een hoofdaannemer heeft besproken dat een specifiek onderdeel door een derde moet worden uitgevoerd. Als de opdrachtgever zelfs aangeeft door welke derde en op welke voorwaarden (prijs, uitvoeringswijze), dan rijst de vraag wanneer de verantwoordelijkheid van de hoofdaannemer eindigt.
Voorgeschreven onderaannemers: uitzondering in UAV!
De hoofdregel in het Burgerlijk Wetboek is dat een hoofdaannemer aansprakelijk is voor in onderaanneming uitgevoerde onderdelen. Deze regel is ook het uitgangspunt als de UAV van toepassing zijn op de uitvoering van het werk. Maar in de UAV wordt een uitzondering gegeven voor onderaanneming die is voorgeschreven door de opdrachtgever. Dan is de hoofdaannemer niet zonder meer aansprakelijk. In het BW wordt dit onderscheid niet gemaakt. Wel kunnen de eisen van redelijkheid en billijkheid de aansprakelijkheid van de hoofdaannemer beperken als die geen enkele keuzevrijheid had bij de onderaanneming.
