Kunnen leden vanwege de misstanden hun abonnement bij Saints & Stars opzeggen?

Na onthullingen in het Parool ligt luxe sportschoolketen Saints & Stars onder vuur over ernstige misstanden met Filipijnse en Indonesische schoonmakers. Op (sociale) media geven BN-ers en andere leden aan per direct hun lidmaatschap te hebben opgezegd. In deze blog onderzoek ik of dat – juridisch gesproken – wel kan én of Saints & Stars in zo’n geval nog wel aanspraak blijft maken op het abonnementsgeld.

Jaarabonnement of flexcontract

Saints & Stars hanteert verschillende abonnementsvormen. Leden kunnen zich committeren voor één jaar en betalen dan per maand een lager tarief of zij sluiten een zogenaamd flex- contract Een akte (schriftelijke vastlegging) van een overeenkomst.
» Meer over contract contract af, dat iedere maand opzegbaar is. Betaling geschiedt op maandelijkse basis via automatische incasso van betaaldienst Stripe.

Opzegtermijn

Saints & Stars hanteert een opzegtermijn van één maand. Kortom, als je flexcontract hebt, kun je na de eerste 4 weken op elk moment opzeggen met één maand opzegtermijn. Heb je een jaarabonnement, dan zit je in beginsel contractueel minimaal een jaar vast aan Saints & Stars, waarna eveneens een opzegtermijn van één maand geldt voor tussentijdse beëindiging. Deze regeling voldoet aan de Europese regeling ter bescherming van consumenten.

Directe (tussentijdse) opzegging

De algemene voorwaarden van Saints & Stars bieden in vier uitzonderingssituaties de mogelijkheid tot direct tussentijds opzeggen. Die situaties zijn: medische ongeschiktheid (blessure of ziekte waardoor je niet meer kunt sporten, te staven met doktersverklaring), overlijden, verhuizing naar een adres >50 km van een Saints & Stars-locatie, of als Saints & Stars zelf stopt met het aanbieden van lessen.

Dus: in beginsel geen directe opzegging

Afgezien van de speciale gevallen hierboven, kent het fitnesscontract dus zelf beperkte opties voor tussentijdse opzegging. Tijdens de initiële contracttermijn (4 weken bij een flexcontract, 52 weken bij een jaarabonnement) is een lid dus in principe gebonden voor de volle duur. Zijn er dan toch mogelijkheden voor een lid om op basis van morele bezwaren het lidmaatschap per direct eenzijdig op te zeggen?

Ontbinding

Wanneer een contractspartij tekortschiet in de nakoming van haar verplichtingen, biedt het Burgerlijk Wetboek de mogelijkheid van ontbinding van de overeenkomst Een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen jegens een of meer andere partijen een verbintenis aangaan.
» Meer over overeenkomst overeenkomst. De vraag is echter: waarin schiet Saints & Stars tekort richting het lid? De primaire verplichting van Saints & Stars (het aanbieden van sportfaciliteiten en lessen) wordt niet geschonden door de misstanden achter de schermen, hoe verwerpelijk deze ook zijn. De leden ontvangen immers in beginsel nog steeds de diensten (work-outs in luxe studio’s) waarvoor zij betalen.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

In de juridische literatuur wordt in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen (ESG) wel verdedigd dat het begrip ‘ non-conformiteit Non-conformiteit houdt in dat een verkochte zaak, mede gelet op de aard van de zaak en de mededelingen die de verkoper over de zaak heeft gedaan, niet de eigenschappen bezit die de koper op grond van de koopovereenkomst mocht verwachten.
» Meer over non-conformiteit non-conformiteit’ zich uitstrekt tot producten/diensten die onder schending van mensenrechten tot stand zijn gekomen. Toegespitst op onderhavig geval zou de wanprestatie Niet nakomen van verplichtingen uit overeenkomst maakt schadeplichtig.
» Meer over wanprestatie wanprestatie van Saints & Stars gegeven zijn, omdat in de uitvoering van het fitnesscontract gebruik is gemaakt van dwangarbeid. Er bestaat echter nog geen Nederlandse jurisprudentie die dit standpunt ondersteunt, en de kans dat dit gebeurt is relatief klein.

Vernietiging vanwege dwaling

Een ander juridisch aanknopingspunt is dwaling. Een lid van Saints & Stars zou kunnen betogen dat hij het abonnement nooit zou hebben afgesloten als hij had geweten van de arbeidsomstandigheden. In dat kader is relevant dat Saints & Stars zich expliciet richt op een jonge, stedelijke doelgroep in met name Amsterdam en omgeving. Onderzoek wijst uit dat deze doelgroep bij hun aankoopbeslissingen in toenemende mate rekening houdt met factoren als duurzaamheid, ESG en de reputatie van een merk op het gebied van ethisch handelen.

Onjuiste mededeling

De vraag is of zo’n beroep op dwaling kans van slagen heeft. Eén van de gronden voor dwaling is een onjuiste mededeling. Daarvan is waarschijnlijk geen sprake. Blijkens haar website heeft Saints & Stars geen bijzonder beleid op het gebied van ESG, buiten een specifiek duurzaamheidsinitiatief onder de naam #SAINTSCARE, waarin het zich expliciet inspant om plastic afval te verminderen (door geen wegwerpflesjes te verstrekken etc.). Het lijkt daardoor onwaarschijnlijk dat een lid kan volhouden dat Saints & Stars een verkeerd beeld heeft gegeven van haar werkwijze of arbeidsomstandigheden.

Schending mededelingsplicht

Een andere grond voor dwaling is als Saints & Stars een mededelingsplicht had ten aanzien van de misstanden. Daar lijkt meer muziek in te zitten. Het lid zal dan aannemelijk moeten maken dat Saints & Stars wist of behoorde te begrijpen dat klanten niet zouden instemmen met een lidmaatschap als zij wisten van de dwangarbeid en uitbuiting van schoonmakers. Saints & Stars zal echter stellen dat zij geen plicht had om proactief aan potentiële leden te melden dat er illegale arbeid plaatsvond – het is immers geen eigenschap van de dienst zelf, zoals de kwaliteit van de trainingen of faciliteiten, waar de consument Een natuurlijke persoon die niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf.
» Meer over consument consument normaal informatie over pleegt te krijgen.

Beroep op redelijkheid en billijkheid

Daarnaast zou men nog kunnen betogen dat wanneer Saints & Stars het lid houdt aan de opzegtermijn van 4 weken dit naar redelijkheid en billijkheid Een bron van ongeschreven objectief recht waaraan mensen zich moeten gedragen jegens elkaar.
» Meer over redelijkheid en billijkheid redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. De rechter kan een contractbeding immers terzijde stellen indien het in de gegeven situatie extreem onredelijk zou zijn om deze onverkort toe te passen. De lat voor een dergelijk beroep ligt echter hoog.

Wettelijke bedenktijd

Tot slot, zouden leden die hun abonnement minder dan twee weken geleden hebben aangeschaft met een beroep op de wettelijke bedenktijd De periode van 3 dagen waarin de consument-koper de koop van een onroerende goed kan ontbinden.
» Meer over bedenktijd bedenktijd nog van hun aankoop af kunnen, mits zij hun aankoop via internet hebben gedaan.

Conclusie

De vraag of Saints & Stars-leden hun abonnement per direct kunnen stopzetten, is niet eenvoudig te beantwoorden. Een individueel lid zal in ieder geval schriftelijk een beroep de hierboven genoemde gronden moeten doen. Verder kan het lid de automatische incasso storneren en betaling opschorten, maar volgens de algemene voorwaarden heeft Saints & Stars in dat geval de openstaande bedrage incasseren (met verhoging door administratiekosten) en toegang tot de sportschool verbieden. In een dergelijk geval zal de kwestie dan toch aan de rechter moeten worden voorgelegd. Het wordt dan hoe dan ook een principiële uitspraak.