Procederen bij the Netherlands Commercial Court: wanneer is er sprake van een geldig forumkeuzebeding?

Onlangs deed the Netherlands Commercial Court (een gerecht dat onderdeel uitmaakt van de rechtbank Amsterdam) uitspraak in een interessant bevoegdheidsincident. In een zaak die was aangebracht voor deze nieuwe internationale instantie, lag de vraag voor of er een geldig forumbeding was overeengekomen. Advocaat procesrecht Hidde Reitsma licht de uitspraak toe.

The Netherlands Commercial Court

The Netherlands Commercial Court (NCC) en het Netherlands Commercial Court of Appeal (NCCA) zijn op 1 januari 2019 van start gegaan. Bij deze instanties kunnen internationale handelsgeschillen voor een gespecialiseerde overheidsrechter worden beslecht. Bij deze rechtbank kan in het Engels worden geprocedeerd. Het NCC en NCCA zijn bijzondere afdelingen (kamers) van de rechtbank Amsterdam (het gerechtshof Amsterdam). Uitgangspunt is dat partijen overeenkomen dat zij de NCC aanwijzen als bevoegde rechter. Dat kan voorafgaand – in het tussen partijen gesloten contract – of, indien een verschil zich voordoet, in een afzonderlijke overeenkomst. In de recente uitspraak deed zich de vraag voor of een geldig NCC-beding was overeengekomen.

Forumkeuzebeding Netherlands Commercial Court

Artikel 30 R van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (RV) bepaalt dat de rechtbank Amsterdam of het gerechtshof Amsterdam bevoegd is in een internationaal handelsgeschil, indien partijen dit zijn overeengekomen. Dat geldt overigens niet voor zaken die tot bevoegdheid van de kantonrechter behoren. De overeenkomst dient te worden bewezen door een geschrift, waarbij is bepaald dat een verwijzing naar algemene voorwaarden voldoende is, mits het specifieke beding door of namens de wederpartij uitdrukkelijk is aanvaard.

In de hiervoor aangehaalde zaak (ECLI:NL:RBAMS:2020:2277) oordeelde de rechtbank dat tussen de partijen in die zaak een geldig NCC-beding was overeengekomen: aan het uitdrukkelijkheidsvereiste is ook voldaan, indien de keuze van beide partijen voor NCC duidelijk tot uitdrukking is gebracht, welbewust is gemaakt en niet is verborgen in de algemene voorwaarden van een van de partijen.

Kort geding bij Netherlands Commercial Court

Bijzonderheid van deze zaak was de vraag of partijen uitdrukkelijk overeengekomen waren om te procederen bij de voorzieningenrechter van de NCC. De eiser in de zaak, een in New York wonende natuurlijk persoon, had de gedaagde, een Nederlandse vennootschap, in maart 2020 gedagvaard voor de voorzieningenrechter van de NCC. Vervolgens wierp de gedaagde een incident op, strekkende tot onbevoegdverklaring van de NCC. De partijen waren namelijk overeengekomen dat zij de zaak in hoofdzaak aan arbitrage (zouden) kunnen onderwerpen, maar zij desalniettemin bij de voorzieningenrechter van de NCC (dus in kort geding) een voorlopige voorziening zouden kunnen vragen. Een citaat luidt: “to preserve its rights pending resolution of any dispute (…) through arbitration”.

De gedaagde in deze zaak legde deze bepaling zo uit dat een voorlopige voorziening bij de NCC alleen kan worden gevraagd indien arbitrage daadwerkelijk aanhangig is in de formeel-juridische zin van het woord. De voorzieningenrechter ziet het anders en oordeelt dat partijen redelijkerwijs moeten hebben bedoeld dat de voorlopige voorziening vooraf kan gaan aan en niet vooruitloopt op de arbitrage, als gangbare en duidelijke betekenis van het Engelse woord pending in de hiervoor bedoelde context. De voorzieningenrechter van de NCC verklaarde zich derhalve bevoegd van de vordering kennis te nemen.

Contract-uitleg bij forumkeuzebeding

Uit deze uitspraak blijkt dat ook dat er bij de uitleg van een forumkeuzebeding gekeken wordt naar wat partijen hebben bedoeld, en niet enkel naar de letterlijke tekst. In het onderhavige geval, lijkt dat ook niet gek: het zou anders betekenen dat een partij geen mogelijkheid heeft om een voorlopige voorziening te vragen indien partijen wel een geschil hebben, maar de arbitrage nog niet loopt. Dit is onlogisch, omdat het verkrijgen van een voorziening in die fase juist vaak wel gewenst is. Bovendien hebben partijen voor het geven van die voorziening ook expliciet een instantie aangewezen, namelijk de NCC.

Procederen voor de NCC

Indien u veel zaken doet met buitenlandse partijen, kan het verstandig zijn te overwegen een forumkeuzebeding overeen te komen voor de NCC. Het feit dat in het Engels kan worden geprocedeerd vergemakkelijkt de procedure, welke overigens bij de NCC dezelfde kosten heeft als voor een gewone overheidsrechter. Vanuit kostenpersectief zal bijvoorbeeld het gangbare alternatief van arbitrage, zeker indien het meervoudige arbitrage betreft, vrijwel altijd vele malen kostbaarder zijn. De advocaten van AMS kunnen u bijstaan in procedures voor de NCC. Ook kunnen zij adviseren bij het opstellen van contracten of algemene voorwaarden waarin wordt overeengekomen dat in de Engelse taal voor de NCC zal worden geprocedeerd. U kunt daarvoor uiteraard contact met ons opnemen.