In een procedure moet een rechter onpartijdig zijn. Dat is één van de grondbeginselen van ons rechtssysteem. Als een rechter vooringenomen is of als er objectieve gronden zijn om te twijfelen aan zijn onpartijdigheid, dan kan een partij een wrakingsverzoek tegen hem indienen. Wel moet er echt wat aan de hand zijn voordat een rechter wordt gewraakt. Lukraak wrakingsverzoeken indienen blijft namelijk niet zonder gevolgen, zo bleek uit een recente wrakingszaak. Advocaat procesrecht Thomas van Vugt licht toe.
Wrakingsverzoek tegen rechter
In deze zaak had een eiser in een procedure een wrakingsverzoek ingediend tegen de rechter die zijn zaak behandelde. De verzoeker had twee gronden voor zijn wrakingsverzoek: ten eerste zou hij van de rechter geen gelegenheid hebben gehad om voorafgaande aan de inhoudelijke behandeling van de zaak formele punten aan te voeren. Ten tweede heeft de rechter een getuige verzocht de rechtszaal te verlaten.
Wraking bij rechterlijke partijdigheid
De wrakingskamer overweegt dat wraking van een rechter slechts mogelijk is op grond van feiten of omstandigheden waardoor de rechterlijke onpartijdigheid schade zou kunnen lijden. Daarvan kan sprake zijn indien de rechter jegens een partij vooringenomen is, of indien de vrees van een partij daarvoor objectief gerechtvaardigd is.
Rechterlijke taak om regie op zitting te voeren
De wrakingskamer stelt vast dat het niet in geschil is dat verzoeker tweemaal heeft geprobeerd formele punten naar voren te brengen en dat de rechter hem daartoe, op het door verzoeker gewenste moment, geen gelegenheid voor heeft gegeven. Volgens de wrakingskamer is er echter geen sprake van rechterlijke partijdigheid in deze kwestie. De gewraakte rechter had de verzoeker gevraagd om te wachten met zijn formele punten totdat hij klaar was met zijn inleiding. Dit getuigt niet van vooringenomenheid, maar het valt onder de taak van de rechter om op de zitting de regie te voeren en de procesorde goed te bewaken.
Wrakingskamer: rechter bewaakt procesorde
Voorts heeft de rechter inderdaad gevraagd een getuige -de vriendin van verzoeker- de zaal te verlaten. Het betrof namelijk een gesloten (familierecht) zitting en daarbij worden in beginsel geen andere personen dan partijen en hun advocaten toegelaten. Het verzoek om deze rechter te wraken werd dus afgewezen.
Wrakingsverbod bij misbruik recht wraking
De wrakingskamer liet het echter niet bij een afwijzing, maar legde de verzoeker ook een wrakingsverbod op. Dit was namelijk niet het eerste wrakingsverzoek dat verzoeker had ingediend. In de afgelopen jaren heeft verzoeker al herhaaldelijk rechters gewraakt. Geen van de wrakingsverzoeken bevatte echter gronden die betrekking hebben op de persoon van de rechters. Ze zijn daarom allemaal afgewezen, niet-ontvankelijk verklaard of niet in behandeling genomen. Verzoeker gebruikt het middel van wraking voor een ander doel dan waarvoor het is gegeven en belemmert zo de voortgang van de procedure. De wrakingskamer bepaalt dat een volgend verzoek tot wraking in deze zaak niet meer in behandeling zal worden genomen.
