Ondernemingskamer: Russen terecht niet welkom bij vergadering

In navolging van het Amsterdamse Hof besliste de Ondernemingskamer vorige week dat SBK ART, een investeringsvehikel van de Russische Sberbank, terecht de toegang is geweigerd bij een vergadering van Fortenova. Volgens de Ondernemingskamer bestaan er gerechtvaardigde redenen voor Fortenova om niet met de Russische eigenaar geassocieerd te worden.

Hestructurering

Fortenova is de rechtsopvolger van Agrokor, een groot voedsel- en landbouwbedrijf met tienduizenden werknemers, dat weleens de Kroatische “Ahold en Unilever in één” wordt genoemd. Sinds een grootschalige herstructurering in 2019 wordt het conglomeraat bestuurd vanuit verschillende Nederlandse rechtspersonen. Vanaf dat moment is de Russische Sberbank (tezamen met de Russische bank VTB) indirect grootaandeelhouder en heeft via de statuten bepalende invloed op het beleid.

Problemen

Sinds de inval van Rusland in Oekraïne en als gevolg daarvan de sancties tegen Sberbank en VTB trekken belangrijke handelspartners hun handen af van Fortenova. De accountant weigert zijn handtekening te zetten onder belangrijke financiële stukken en ook de IT-software leverancier heeft aangegeven de samenwerking te beëindigen. Daardoor is de continuïteit van de onderneming in gevaar.

Certificaathoudersvergadering

Om de problemen het hoofd te bieden wordt voorgesteld om de ‘corporate governance’ zodanig te wijzigen dat de invloed van de Russische grootaandeelhouder wordt beperkt. Alleen is daarvoor de instemming van de SBK ART vereist. SBK ART wordt echter toegang tot een vergadering (waarop de besluiten staan geagendeerd) geweigerd met een beroep op de sanctiewetgeving. Daarop stapt SBK ART – in eerste instantie met succes – naar de rechter.

Enqueteprocedure

Nadat SBK ART alsnog de deksel op haar neus had gekregen in hoger beroep dient zij een enquêteverzoek in bij de Ondernemingskamer. Zij betoogt dat met het ontzeggen van toegang tot de vergadering zij de facto monddood wordt gemaakt. Zij kan haar stemrecht niet uitoefenen en als gevolg daarvan zullen haar rechten definitief en ten nadele van haar worden gewijzigd. Dat gaat veel verder dan is voorzien onder de sanctiewetgeving, aldus SBK ART.

Continuïteit van de onderneming

De Ondernemingskamer beslist echter in het voordeel van Fortenova. Zij overweegt dat het belang van de continuïteit van de onderneming van Fortenova vergt dat eens en voor altijd duidelijk wordt dat zij niet onder invloed staat van haar Russische gesanctioneerde certificaathouders en dat aan de onzekerheid daarover op korte termijn een einde wordt gemaakt.

Geen onderzoek of onmiddellijke voorzieningen

Volgens de Ondernemingskamer zal van het gelasten van een door SBK ART gewenst onderzoek het signaal uitgaan dat nog steeds niet vaststaat dat Fortenova niet onder invloed staat van haar gesanctioneerde Russische certificaathouders hetgeen een serieuze bedreiging vormt voor de continuïteit van de door Fortenova gedreven onderneming.

Einde in zicht?

Komt hiermee dan ook een einde aan de machtsstrijd rondom Fortenova? Daar lijkt het niet op. In de media verschenen berichten dat SBK ART een nieuwe eigenaar heeft. De particuliere investeerder uit Dubai heeft naar verluidt alle aandelen in SBK ART verworven met het kennelijke doel om onder de sacntiewetgeving uit te komen. Het valt te verwachten dat SBK ART dus opnieuw zal proberen om voor haar nadelige besluitvorming tegen te houden, of – als dat niet lukt – te vernietigen. Het laatste woord is dus nog niet gezegd over deze zaak.