Koper wil koop bedrijf ontbinden wegens gebrek: op tijd geklaagd?
Een koper neemt een onderneming over van een andere partij. In de bijlage van de koopovereenkomst bevindt zich een verkoopprofiel met omzetcijfers. De koper ontdekt ruim 2,5 jaar na de overname dat deze cijfers niet kloppen. Een half jaar na deze ontdekking klaagt hij bij de verkoper en vordert hij schadevergoeding. Voldoet de koper aan zijn klachtplicht of is hij te laat? In een opmerkelijke uitspraak van de rechtbank wordt hierover een oordeel gegeven. Advocaat ondernemingsrecht en contractenrecht Marco Guit vat het vonnis samen.
Overnamecontract voor koop onderneming
Een koop van een onderneming bestaat kort gezegd uit de overname van de activa, de inventaris, de goodwill en de lopende contracten (bv. de huurovereenkomst bedrijfsruimte). In deze zaak werd ten dienste van de overname een verkoopprofiel met een omzetontwikkeling afgegeven aan de koper. Mede op basis van deze cijfers zal de koper de onderneming waarderen. Partijen sluiten de koopovereenkomst in oktober 2008. In april 2011 ontdekt koper echter dat de verstrekte omzetcijfers over januari – juli 2008 niet overeenkomen met de kassa-uitdraaien. Volgens koper heeft verkoper de verkoopcijfers moedwillig fraaier voorgesteld dan de werkelijke omzet.
Vernietiging wegens bedrog c.q. dwaling
De advocaat van de koper doet een beroep op vernietiging van de overeenkomst wegens bedrog, dan wel dwaling. Hij vordert terugbetaling van de overnamesom ad € 286.000. De advocaat van de verkoper voert aan dat de koper te laat heeft geklaagd en dus geen beroep op de onjuiste omzetcijfers meer toekomt.
Klachtplicht: op tijd klagen na ontdekking gebrek
De rechter overweegt dat de koper inderdaad niet heeft voldaan aan zijn klachtplicht en daardoor zijn rechten heeft verspild. Volgens de wet moet een koper binnen bekwame tijd nadat het gebrek is ontdekt of redelijkerwijs had kunnen worden ontdekt klagen. Doet hij dit niet, dan vervallen al zijn rechten die hij op grond van de tekortkoming zou hebben. De koper beroept zich nog op de uitzondering op deze klachtplicht: de termijn begint niet te lopen zolang de koper zijn rechten niet kan uitoefenen als gevolg van opzet van de verkoper. De rechter verwerpt dit beroep en wel op enigszins merkwaardige gronden: als de verkoper zijn cijfers moedwillig fraaier had voorgesteld dan de in werkelijkheid gerealiseerde omzet, betekent dit nog niet dat de omzetcijfers opzettelijk onjuist zijn voorgesteld.
Mededelingsplicht versus onderzoeksplicht
Bij koopovereenkomsten komen veel zaken kijken. Als verkoper heb je een mededelingsplicht terzake voor de koop relevante informatie. Van de koper wordt daarentegen verwacht dat hij onderzoek verricht naar het koopobject (onderzoeksplicht). In deze zaak had de koper natuurlijk de cijfers veel eerder kunnen (en wellicht moeten) controleren tegen de kassa-uitdraaien. De klachtplicht van artikel 7:23 BW wordt strikt gehanteerd. Hoewel er geen vaste regel is wat onder “bekwame tijd” moet worden verstaan, schrijft de wet wel voor dat voor consumenten een klachttermijn van 2 maanden redelijk is. Het hangt dus af van de omstandigheden van het geval waarbij de omvang van het gebrek en de eventuele noodzaak tot nader onderzoek een rol kunnen spelen.
