Hoge Raad verduidelijkt regels over aansprakelijkheid curator

Op 16 december 2011 deed de Hoge Raad een uitspraak in een zaak waarin de aansprakelijkheid van een faillissementscurator centraal stond. Advocaat failissementsrecht Hidde Reitsma van AMS advocaten legt uit.

Curator aansprakelijk stellen

Een curator had het bedrijfspand en de inventaris en voorraad (waaronder een vleugel en een aanzienlijke wijnvoorraad) van een failliete horeca-ondernemer verkocht. Het pand was getaxeerd op een onderhandse verkoopwaarde van € 750.000,-, en op een executiewaarde van € 670.000,-. Na een hoop geharrewar rond het verkoopproces, is het pand uiteindelijk geveild voor € 517.000,-, en zijn de inventaris en de voorraad voor iets meer van € 8.000,- verkocht. De horeca-ondernemer houdt de curator aansprakelijk. Hij stelt schade te hebben geleden doordat de curator niet de beste prijs heeft gerealiseerd. De horeca-ondernemer stelt dat de inventaris € 180.000,- waard was, en de wijnvoorraad € 60.000,-.

Aansprakelijkheid curator

In 1996 stelde de Hoge Raad in het arrest Maclou/Curatoren Van Schuppen een standaardnorm voor de aansprakelijkheid van een curator (die later “de Maclou-norm” is gaan heten): of een curator persoonlijk aansprakelijk is hangt af van de vraag of deze bij de verweten gedraging handelde “zoals in redelijkheid mag worden verlangd van een over voldoende inzicht en ervaring beschikkende curator die zijn taak met nauwgezetheid en inzet verricht.”  Deze norm wordt ook gehanteerd als een curator betrokken is bij een doorstart. Uit een uitspraak blijkt dat de curator die zijn inlichtingenplicht ten opzichte van de kandidaat-koper schendt, aansprakelijk is voor de schadelijke gevolgen.

Persoonlijk aansprakelijk stellen

De rechtbank wees de schadevordering van de horeca-ondernemer geheel af, maar in hoger beroep kreeg hij wel gelijk. Het gerechtshof meende dat de curator de Maclou-norm had geschonden. De curator ging in cassatie bij de Hoge Raad. Hij voerde aan dat de rechter die oordeelt over persoonlijke aansprakelijkheid van een curator sterke terughoudendheid in acht moet nemen, maar dat niet had gedaan. De Hoge Raad bespreekt in zijn uitspraak (dat een arrest wordt genoemd) welke gevallen de Maclou-norm moet worden toegepast, en hoe deze in dat geval moet worden toegepast:

• de curator komt  in beginsel een ruime mate van vrijheid toe, voor zover hij niet is gebonden aan regels (zoals regels over de wijze van verkoop). Hij dient zich te richten naar het belang van de boedel, maar het is in beginsel aan zijn eigen inzicht overgelaten op welke wijze en langs welke weg dat belang het beste kan worden gediend.
• de Maclou-norm geldt bij (vermeende) persoonlijke aansprakelijkheid van de curator wegens een onjuiste taakuitoefening, in gevallen dat hij de hiervoor bedoelde ruime vrijheid had.
• Bij de toepassing van deze norm heeft de rechter de vraag te beantwoorden of, uitgaande van de hiervoor genoemde vrijheid van de curator, een over voldoende inzicht en ervaring beschikkende curator die zijn taak met nauwgezetheid en inzet verricht, in de gegeven omstandigheden in redelijkheid tot de  desbetreffende gedragslijn zou hebben kunnen komen.
• Bij deze toetsing past inderdaad sterke rechterlijke terughoudendheid.Voor persoonlijke aansprakelijkheid is vereist dat de curator ook persoonlijk een verwijt kan worden gemaakt van zijn handelen. “Daarvoor is vereist dat hij gehandeld heeft terwijl hij het onjuiste van zijn handelen inzag dan wel redelijkerwijze behoorde in te zien“, aldus de Hoge Raad.

AMS Advocaten: specialist in insolventierecht

Een faillissement is voor alle betrokkenen zeer ingrijpend. Indien u een vraag heeft over een (dreigend) faillissement bent u welkom contact op te nemen met een van onze faillissementsrecht advocaten.