Een consument is een natuurlijk persoon die niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf, zo volgt onder meer uit artikel 2 van de Richtlijn 93/13/EEG. Hier staat tegenover de natuurlijke – of rechtspersoon die wel handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf. Het onderscheid is van belang omdat de wetgever aan de consument veel meer bescherming biedt. Hiervan is bijvoorbeeld sprake bij consumentenkoop. Advocaat verbintenissenrecht Clemens Oomes over de C van consumenten in de serie: het A tot en met Z van de Algemene Voorwaarden.
Zwarte en grijze lijst in het Burgerlijk Wetboek
Ook bij het hanteren van algemene voorwaarden is het van belang of er een overeenkomst wordt aangegaan met een consument of een niet-consument. Zo is het toepassingsgebied van de zwarte en de grijze lijst van art. 6:236-6:238 van het Burgerlijk Wetboek beperkt tot overeenkomsten waarbij de wederpartij van de gebruiker consument is. Dit betekent dat in beginsel alleen een consument wederpartij een beding dat zich op de zwarte lijst of grijze lijst bevindt, zou kunnen vernietigen. In beginsel omdat deze bevoegdheid in sommige gevallen ook aan niet-consumenten kan toekomen. Er is dan sprake van reflexwerking.
Overeenkomst als consument of niet-consument?
Wat nu als een gebruiker van de algemene voorwaarden denkt met een niet-consument te maken te hebben omdat zijn/haar wederpartij een zaak aanschaft of een dienst wenst die doorgaans professioneel wordt aangewend, terwijl de wederpartij deze voor privédoeleinden gebruikt? Heeft de gebruiker dan te maken met een niet-consument of met een consument? In Nederland geldt een subjectieve benadering. Het gaat om het daadwerkelijk handelen van de wederpartij en niet om de indruk die bij de gebruiker is gewekt (de objectieve benadering). Als de wederpartij de gekochte zaken of diensten dus voor privédoeleinden gebruikt, dan is de wederpartij als consument aan te merken.
Wederpartij dient hoedanigheid te bewijzen
Als de gebruiker betwist dat de wederpartij aan te merken was als consument, dan dient wederpartij te bewijzen dat hij in de hoedanigheid van consument de overeenkomst met de gebruiker heeft gesloten. Uit de omstandigheden zal vervolgens vaak blijken of er al dan niet als consument is gehandeld. Gekeken kan worden naar waar de zaak of dienst daadwerkelijk voor wordt gebruikt, het aflever- en factuuradres, de betaalwijze en/of er gevraagd is naar een BTW-bon etc.
Hoe om te gaan met een gemengde transactie?
Wat nu als een boer dakpannen koopt voor zijn boerderij die voor 60% als woonruimte en voor 40% als bedrijfsruimte wordt gebruikt. Is de boer dan aan te merken als consument of als niet-consument? Over deze situatie heeft het Hof van Justitie zich gebogen. Het Hof oordeelde dat de boer in dit geval niet handelt als consument en dus geen beroep kan doen op consumentenbescherming. Dit kan anders zijn indien de boer bewijst dat de beroepsmatige activiteit bij de overeenkomst in kwestie zo onbeduidend is dat zij eigenlijk geen rol speelt. Van dit laatste was in onderhavige situatie in ieder geval geen sprake.
Advocaat bij algemene voorwaarden
Onze advocaten hebben veel ervaring in het opstellen van algemene voorwaarden en kunnen uitzoeken in welke hoedanigheid uw wederpartij handelt.
