Vormt een display inbreuk op auteursrechterlijk beschermd werk?

Een beeld, een tekst, een muziekstuk, een design stoel of film: allemaal werken die auteursrechtelijke bescherming genieten. Maar kan op de vormgeving en het ontwerp van een televisie-display met een bepaald specifiek ontwerp ookeen auteursrecht Het exclusieve recht van de maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen.
» Meer over auteursrecht auteursrecht rusten? En zo ja, wanneer is er dan sprake van inbreuk op dit recht? Advocaat Intellectueel Eigendomsrecht Hidde Reitsma bespreekt een interessante uitspraak hierover.

Opdracht ontwerpen tv-displays openbare ruimte

De feiten in deze zaak waren als volgt. Een opdrachtgever vraagt eiseres om een offerte voor het ontwerpen van digitale displays voor metrostations in Rotterdam. Denk hierbij aan los in de ruimte staande beeldschermen waarop reclame of andere beelden (beursberichten, nieuws) te zien zijn. Eiseres heeft hier ruime ervaring mee: in 2008 plaatste zij in luchthaven Heathrow tientallen van deze displays. Deze displays worden aangeduid als T5-displays en bestaan uit een Samsung televisie op ooghoogte opgehangen tussen twee elegante RVS-pilaren die op de grond zijn bevestigd.

Verbod inbreuk auteursrecht in kort geding

Eiseres stuurt impressies en technische gegevens van de T5-displays aan opdrachtgever. Opdrachtgever kiest uiteindelijk voor één van de andere door haar benaderde bedrijven en wijst de offerte van eiseres af. Vervolgens worden de televisie displays geplaatst op de metrostations. Eiseres herkent de displays en stelt dat deze inbreuk maken op het door haar ontwikkelde T5-model. De advocaat van eiseres dagvaardt de opdrachtgever in kort geding en eist opdrachtgever te veroordelen tot het staken van inbreuk op de auteursrechten van eiseres. Voorts eist hij vergoeding van de volledige proceskosten.

Werk: eigen oorspronkelijk karakter en persoonlijk stempel maker

De Voorzieningenrechter onderzoekt allereerst of hier überhaupt sprake is van een werk in de zin van de Auteurswet. Om hiervan te spreken moet het betreffende voorwerp een eigen, oorspronkelijk karakter hebben en het persoonlijk stempel van de maker dragen. Elementen van het werk die louter een technisch effect dienen, zijn van bescherming uitgesloten. Het feit dat een ontwerp voldoet aan technische en functionele eisen laat echter onverlet dat de ontwerpmarge of keuzemogelijkheden zodanig kunnen zijn dat er voldoende ruimte bestaat voor creatieve keuzes van de maker die een werk in auteursrechtelijke zin kunnen opleveren.

T5-display is auteursrechtelijk beschermd werk

Hoewel er vele display-soorten zijn waarbij gebruik wordt gemaakt van RVS-pilaren, vormt de specifieke wijze waarop dit is uitgewerkt in de T5-display een zodanig afwijkende totaalindruk dat de T5-display een eigen oorspronkelijk karakter heeft en het persoonlijk stempel van de maker draagt. Er is dus sprake van een beschermd werk.

Auteursrecht inbreuk: sprake van verveelvoudiging?

De tweede vraag is of de opdrachtgever dit werk heeft verveelvoudigd, een recht dat exclusief toekomt aan de maker. De rechter acht dit niet het geval. De totaalindrukken van de T5-display en de metro-displays stemmen niet overeen. Weliswaar heeft de opdrachtgever zich bij het ontwerp laten leiden door de T5-display, zijn displays wijken hier op kenmerkende punten af. Nu er geen sprake is van verveelvoudiging is er geen inbreuk gemaakt op het auteursrecht van eiseres. De vorderingen worden afgewezen.

AMS Advocaten bij auteursrecht geschillen

Bij de beantwoording van de vraag of sprake is van een inbreuk op de auteursrechten van een maker bepalend is of de totaalindruk van beide producten (het origineel en het kopie) overeenstemt. Hierbij zijn de auteursrechtelijke elementen van het origineel bepalend. Al eerder heeft de rechter uitgemaakt dat het hanteren van een bepaalde stijl niet auteursrechtelijk beschermd is.