Is dreigen met executie van een vonnis onrechtmatig?

Een partij van wie zijn vordering in eerste aanleg uitvoerbaar bij voorraad wordt toegewezen dient desondanks wel op zijn tellen te passen bij het executeren van een dergelijk vonnis. De mogelijkheid bestaat dat, indien hoger beroep Ons burgerlijk procesrecht kent het beginsel dat er onderzocht wordt in twee instanties: een ieder heeft het recht op een nieuwe behandeling van de zaak door een hogere rechter.
» Meer over hoger beroep hoger beroep wordt ingesteld, de hogere rechter tot een ander oordeel komt. Over de vraag wie het risico draagt van de executie van een vonnis dat in hoger beroep is vernietigd heeft de Hoge Raad zich in deze uitspraak opnieuw uitgelaten. Advocaat incasso Mariëlle de Wild bespreekt deze uitspraak.

Direct na betekening afbraak van villa

In deze zaak ging het om het volgende. gedaagde De partij die gedagvaard wordt om te verschijnen in een rechtszaak wordt aangeduid als de gedaagde.
» Meer over gedaagde Gedaagde is bij vonnis veroordeeld om binnen een maand na de betekening van het vonnis de onlangs door hem gebouwde villa af te breken, onder bepaling van een forse dwangsom per dag. De advocaat van eiser De partij die gedagvaard wordt om te verschijnen in een rechtszaak wordt aangeduid als de gedaagde. Dit in tegenstelling tot de eiser, de partij die het initiatief tot de rechtszaak heeft genomen en daartoe door een gerechtsdeurwaarder een dagvaarding heeft laten betekenen aan de gedaagde.
» Meer over eiser eiser heeft het vonnis aan gedaagde laten betekenen, ondanks dat hij wist dat de advocaat van gedaagde tegen het vonnis hoger beroep had ingesteld. Om te voorkomen dat gedaagde dwangsommen zou verbeuren is hij na betekening direct overgegaan tot afbraak van de villa.

Afbraak was niet nodig, gedaagde start procedure

Het vonnis is in hoger beroep door de rechter vernietigd, gedaagde had bij nader inzien het gebouwde dus niet hoeven afbreken. Gedaagde start een procedure voor vergoeding van de door hem, in verband met de afbraak, gemaakte kosten. Hij vordert veroordeling van oorspronkelijke eiser tot betaling van de kosten op grond dat de oorspronkelijke eiser voor deze kosten dient op te draaien nu deze heeft aangedrongen op nakoming van een vonnis dat naderhand is vernietigd.

Beide partijen naar Hoge Raad

De rechtbank wijst de vordering toe, het gerechtshof vernietigd deze toewijzing en wijst de vordering alsnog af. Partijen belanden uiteindelijk bij de Hoge Raad en deze laat zich uit over de vraag wie het executierisico draagt van een vonnis dat in hoger beroep wordt vernietigd. De Hoge Raad stelt voorop dat volgens vaste rechtspraak aangenomen moet worden dat de partij die door dreiging met executie van een uitvoerbaar bij voorraad verklaard vonnis de wederpartij De tegenpartij in een procedure of de partij met wie een contract is gesloten.
» Meer over wederpartij wederpartij heeft gedwongen tot nakoming van dat vonnis voordat deze in kracht van gewijsde is gegaan (lees: onherroepelijk is geworden), in beginsel onrechtmatig Ieder handelen of nalaten dat in strijd is met een wet of met de maatschappelijke betamelijkheid.
» Meer over onrechtmatig onrechtmatig handelt en schadeplichtig is wanneer het vonnis in hoger beroep wordt vernietigd.

Sprake van onrechtmatige dwang

Van dreiging met executie is al sprake indien het vonnis, ter inleiding van de executie, aan de wederpartij wordt betekend. Door de betekening geeft de executant namelijk te kennen nakoming van het vonnis te verlangen. Oftewel; het betekenen van een vonnis waartegen hoger beroep is ingesteld is al voldoende om aan te nemen dat er sprake is van onrechtmatige dwang.

Executant draagt executierisico

In deze uitspraak bevestigd de Hoge Raad nogmaals dat als hoofdregel heeft te gelden dat de executant het executierisico draagt. Het nemen van executiemaatregelen is in beginsel onrechtmatige als het toewijzende vonnis in een hogere instantie wordt vernietigd.