Gebrek veroorzaakt door fout in ontwerp: wie is aansprakelijk?

Een opdrachtgever laat een werk bouwen door een aannemer. Na oplevering blijkt dat dit gebouw niet aan de wettelijke voorschriften en de omgevingsvergunning voldoet. De gemeente sommeert de opdrachtgever het werk aan te passen op straffe van een dwangsom De veroordeling om een geldsom te betalen wegens het niet voldoen aan een vonnis.
» Meer over dwangsom dwangsom. De opdrachtgever stelt de aannemer voor deze gebreken aansprakelijk. De vraag is bij wie nu eigenlijk de ontwerpverantwoordelijkheid ligt? De kwestie wordt aan de rechtbank voorgelegd. Advocaat bouwrecht Marco Guit licht de uitspraak van de rechter toe.

Aannemer verplicht tot aanpassen tekening opdrachtgever?

De aannemer was, volgens de opdrachtgever, verantwoordelijk voor een deugdelijke uitvoering van het werk. Dit hield in dat het werk zou worden uitgevoerd in overeenstemming met (o.m.) de uitvoeringstekeningen, de omgevingsvergunning en de overige wet- en regelgeving. Het gebouw zou na oplevering geschikt moeten zijn voor de beoogde functies en dus in gebruik kunnen worden genomen. Volgens de opdrachtgever had de aannemer zich dus als actieve en ontwerpende aannemer moeten opstellen. Dit betekent, volgens hem, dat de aannemer waar nodig ook de tekeningen en ontwerpen had moeten aanpassen. De aannemer betwist dit.

Uitvoering werk overeenkomstig tekeningen en ontwerpen

In de overeenkomst van aanneming is bepaald dat het werk moet worden uitgevoerd en opgeleverd overeenkomstig de door de opdrachtgever verstrekte documenten. Volgens de rechter houdt deze bepaling niet in dat het de verantwoordelijkheid van de aannemer was om ervoor te zorgen dat deze documenten onderling met elkaar in overeenstemming waren (hetgeen niet het geval bleek te zijn). Noch blijkt uit de overeenkomst Een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen jegens een of meer andere partijen een verbintenis aangaan.
» Meer over overeenkomst overeenkomst dat de aannemer gehouden was de tekeningen, bij afwijkingen, aan elkaar aan te passen.

Aannemer niet verantwoordelijk voor fout in ontwerp

De rechter komt dan ook tot de conclusie dat het in deze kwestie de verantwoordelijkheid van de opdrachtgever was om te zorgen voor juiste ontwerpen en tekeningen. Het was de verplichting van de aannemer om er vervolgens voor te zorgen dat hij bij de uitvoering van het werk goede materialen gebruikt en dat hij geen uitvoeringsfouten maakt. Maar de aannemer hoeft niet in te staan voor fouten in de door de opdrachtgever aangeleverde stukken.

UAV: opdrachtgever verantwoordelijk voor werkwijze

Op grond van de UAW rust de ontwerpverantwoordelijkheid bij een overeenkomst van aanneming in beginsel op de opdrachtgever. In § 5 lid 1 is bepaald dat de opdrachtgever de verantwoordelijkheid draagt voor de door of namens hem voorgeschreven constructies en werkwijzen, daaronder begrepen de invloed die daarop door de bodemgesteldheid wordt uitgeoefend, alsmede voor de door of namens hem gegeven orders en aanwijzingen.

Bouwrecht advocaat bij geschil met opdrachtgever

Een consequentie van het neerleggen van de ontwerpverantwoordelijkheid bij de opdrachtgever is dat de aannemer niet aansprakelijk is voor een gebrek dat is veroorzaakt door een fout in het ontwerp. De aannemer is slechts verantwoordelijk voor de uitvoering. Op hem rust echter wel een waarschuwingsplicht als hij de fout in het ontwerp kende of behoorde te kennen. Er moet dan sprake zijn van een “klaarblijkelijke” fout. De aannemer mag dus in beginsel uitgaan van de juistheid van een door de opdrachtgever verstrekt ontwerp.